Zelfverbranding van ‘genereuze aan haar familie toegewijde boeddhiste’ in Tibet

Nieuwe informatie heeft ICT bereikt over de zelfverbranding van Tashi Kyi, een Tibetaanse moeder van vier kinderen van midden in de vijftig, die zichzelf op 27 augustus in brand stak en overleed, blijkbaar als protest tegen China’s beleid van herhuisvesting en sloop van woningen. Tashi Kyi, beschreven als een ‘genereus boeddhiste’, die was ‘toegewijd aan haar familie’, was een familielid van een prominente monnik. die in  2008 na een moedig protest naar ballingschap ontsnapte.

Hoewel lokale Tibetanen hebben geprobeerd om door het blussen van de brand haar leven te redden, stierf Tashi Kyi enkele uren na zichzelf in brand te hebben gestoken in haar wooncomplex, een nomade nederzetting in het dorp Sangkok, Sangchu (Chinees: Xiahe) in de Tibetaanse Autonome Prefectuur Kanlho (Chinees: Gannan) in de provincie Gansu. Haar lichaam werd door de autoriteiten meegenomen. Het is de 143

ste
zelfverbranding in Tibet sinds 2009.

[1]

Tashi Kyi kwam uit een nomadische gebied, het  dorp Ngulra in de gemeente Sangchu (Chinees: Xiahe) en de aanleiding voor haar zelfverbranding is mogelijk de sloop van Tibetaanse huizen in haar eigen woongebied geweest en het leed dat dit veroorzaakte bij mede Tibetanen. Tashi Kyi zelf woonde in een wooncomplex, dat door Tibetaanse bronnen wordt omschrijven als ‘nieuwe door de overheid toegewezen socialistische woningbouw’ als onderdeel van hun beleid van de herhuisvesten van nomaden


[2]

. D

e familie zelf had een ander huis elders, een drie verdiepingen tellend gebouw in de buurt van het Labrang Tashikyil klooster.

Maar voorafgaand aan haar zelfverbranding arriveerden meer dan 100 ambtenaren en politie in haar geboorte dorp Ngulra om huizen met bulldozers te slopen. Volgens Tibetaanse bronnen werd, toen de lokale bevolking tegen de sloop protesteerde, een Tibetaanse man zwaar geslagen en gearresteerd.

De Tibetaanse nieuwsdienst ‘Voice of America’ meldde: “Als teken, dat de Tashi Kyi’s daad door Tibetanen in het gebied wordt gezien als een protest tegen de aanhoudende onderdrukking door de overheid, wordt aangehaald dat mensen in de regio altaren in hun huis met lampen verlichten in een uiting van solidariteit.”


[3]

De context van Tashi Kyi’s zelfverbranding betrof ook het leed van andere familieleden. Één van Tashi Kyi familieleden, haar neef Jayang Jinpa, is een voormalige Labrang monnik. Jayang Jinpa was één van de 15 Tibetaanse monniken, die op 9 april 2008 een gewaagd protest organiseerde tegenover een groep journalisten. Jayang Jinpa dook onder en wist in ballingschap in India te ontsnappen, maar zijn familie in Tibet is sindsdien mogelijk onder politieke druk komen te staan.

Een van Jayang Jinpa’s andere familieleden, de 18-jaar oude Sangay Tashi, heeft zichzelf in brand gestoken en overleed op 12 november 2012 in de stad Sangkok, dezelfde als waar Tashi Kyi zichzelf in brand heeft gestoken. Terwijl hij in vlammen gehuld was, schreeuwde Sangay Tashi leuzen voor de terugkeer van Zijne Heiligheid de Dalai Lama en de vrijlating van alle Tibetaanse politieke gevangenen, met inbegrip van de 11

de
Panchen Lama.

Jayang Jinpa was één van ongeveer 15 monniken uit Labrang  (Chinees: Xiahe) in de provincie Gansu, die zich uitsprak over het feit dat Tibetanen geen mensenrechten hadden en over de noodzaak voor de Dalai Lama om terug te keren naar Tibet. Dit gebeurde tijdens een door de staat georganiseerde media tour voor buitenlandse en Chinese journalisten in 2008. Verscheidene monniken droegen grote papieren Tibetaanse vlaggen. Een van de journalisten, die met de monniken sprak, vertelde ICT: “De monniken waren erg emotioneel, en een van hen huilde. Ze zeiden dat ze niet vroegen om Tibetaanse onafhankelijkheid, maar om mensenrechten, en dat ze op dit moment geen mensenrechten hadden. Toen een aantal van hen de fotografen zag, gooiden ze hun gewaden over hun hoofd, zodat we hun gezichten niet kon zien, maar ze bleven praten”



[4]

Twee van de monniken in de groep zij later overleden. Jamyang Jinpa, 37, stierf op 3 april 2011 aan de gevolgen van ernstige marteling in de Chinese gevangenis, slechts enkele weken na de dood van de 42-jarige Sangey Gyatso, die ernstig ziek werd terwijl hij ondergedoken zat.


[5]

Jayang Jinpa, die naar India ontsnapte, sprak over zijn tante Tashi Kyi na haar zelfverbranding. Hij zei dat ze goedhartig en religieus was, de dagelijkse boeddhistische rituelen uitvoerde, zoals circumambulations, prostreren en het vermijden van het eten van vlees. Het in Dharamsala, India, gevestigde Tibetaanse Centrum voor Mensenrechten en Democratie, vertelde: “Ze beoefende deze deugdzame daden voor de lange levensduur en voor de succesvolle vervulling van alle wensen van de door haar vereerde lama’s en spirituele leraren, zoals Dalai Lama en Kunkhyen Jamyang Shepa, de abt van het Labrang Tashikyil klooster. Vanwege haar liefde voor de Tibetaanse taal studeerde ze deze op haar eigen. De lokale bevolking kende haar in het algemeen als een moedige vrouw. Ze had ook tweemaal een bezoek gebracht aan India om onderricht en zegeningen van de Dalai Lama te ontvangen. Haar laatste bezoek aan India was tijdens de Kalachakra Bekrachtiging door de Dalai Lama in 2012.”


[6]

Voetnoten

[1]

Details in:


http://www.savetibet.org/resources/fact-sheets/self-immolations-by -tibetans /

[2]


In heel Tibet dwingt het beleid van de nomade herhuisvesting veehouders en herders hun vee te slachten en te verhuizen naar nieuw gebouwde woonkolonies in of in de buurt van steden, waardoor ze hun traditionele manier van leven moeten opgeven. Dit beleid geeft de overheid meer administratieve controle over de bewegingen van mensen en levensstijlen. ICT report:



https://savetibet.nl/nieuws-agenda-media/nieuwsoverzicht/2015/februari-2015/tibetaanse-nomaden-houden-wake-in-chengdu-om-de-graslanden-te-beschermen/

[3]

VOA blog in het Engels,


http://www.voatibetanenglish.com/content/article/2936064.html

[4]

ICT-rapport, 9 april 2008,


https://savetibet.nl/nieuws-agenda/nieuwsoverzicht/2008/maart-2008-8-artikelen/vreedzaam-protest-van-monniken-in-de-jokhang-tempel-verandert-het-propaganda-offensief-van-peking/

Zie ook TCHRD:


http://www.tchrd.org/feature-labrang-monk-jayang-jinpa-reflects-on-his-daring-2008-protest/

[5]

ICT report,


https://savetibet.nl/nieuws-agenda/nieuwsoverzicht/2011/april-2011-9-artikelen/tweede-tibetaanse-monnik-dood-door-martelingen-na-protest-tijdens-een-bezoek-van-buitenlandse-journalisten-in-2008-aan-het-klooster-labrang/

[6]

TCHRD rapport,


http://www.tchrd.org/tibetan-woman-burns-self-in-protest-in-chinas-new-socialist-village/