16 August 2013

Tibetaanse monnik sterft na zelfverbranding in Kathmandu, Nepal

^{_{De locatie van het Tibetaanse zelfverbranding op de Boudha stupa in Kathmandu.}}

. Een 38-jarige monnik genaamd Karma Ngedon Gyatso overleed op 6 augustus na zichzelf in brand te hebben gestoken bij de Boudha stupa in Kathmandu, Nepal. Karma Ngedon Gyatso, die als gevolg van een ernstige handicap niet in staat was om te lopen. Hij was in oktober 2011 uit Tibet in ballingschap aangekomen. Tibetanen die hem kenden omschreven hem als diep religieus. Het is dit jaar de tweede zelfverbranding met dodelijke afloop van een Tibetaanse monnik in Kathmandu, nadat Drupchen Tsering zichzelf in februari in brand stak, ook bij de Boudha stupa.
. Aangrijpende foto’s tonen toeschouwers, die naar beneden staren op het zwart geblakende lichaam van de man, opgerold binnen in het gebied van de stupa, een belangrijk pelgrimsoord, waar Tibetanen gaan om te prostreren en offers te doen. (WAARSCHUWING Aangrijpende afbeeldingen: Bekijk foto’s hier »)

Voordat hij zichzelf in brand stak, stak Karma Ngedon Gyatso boter-lampen aan in een traditionele vorm van gebedsoffering. Een van de laatste mensen die hem in levende lijve sprak, was een medewerker van een boter-lampen winkel bij de stupa. Lila Maya Moktan van het ‘Boter Lamp Huis’ vertelde de Himalayan Times: “’Hij betaalde me Rs. 1500 ($ 15) voor de lampen. De Tibetaan was alleen en kalm. […] Ongeveer 10 minuten nadat hij mijn winkel had bezocht, hoorde ik dat de man zichzelf in brand had gestoken” (Himalayan Times, 7 augustus 2013) Raad:.”.

Een Australische ooggetuige schreef in een bericht aan de Australia Tibet Council:
Vanaf de bovenloop van de stoepa kun je naar beneden kijken naar biddende Tibetaanse Boeddhisten, knielend, en zingend op het stupa terrein. Ze zijn niet zichtbaar voor de duizenden mensen die kora [rondgang om de stoepa] doen een paar meter verderop aan de buitenkant. Om ongeveer 07:30, tijdens het passeren van een afgelegen gedeelte – niemand anders was in de buurt – keek ik naar links. Aan het oog onttrokken was een monnik in kleermakerszit. Zijn schoot stond in brand en mijn eerste gedachte was: “Oh mijn god, hij heeft zich per ongeluk in brand gestoken met een boterlamp.” Daarna goot hij een flesje met vloeistof (kerosine / benzine) over zijn hoofd en ging recht voor mij in vlammen op. Hij was stil voor zover ik kon horen. Ik begon om hulp te schreeuwen. Hij kantelde omver in gehurkte positie, met een verwrongen gezicht, maar hij huilde of schreeude in het geheel niet. Ik bleef schreeuwen om hulp.” (Facebook, Brief van een Australische die getuige was van een hedendaagse zelfverbranding).

The Himalayan Times in Nepal haalde een Nepalese getuige genaamd Deepak Shrestha aan, die de bewuste ochtend een deel van de stupa aan het witten was en zei dat hij zich naar de plaats spoedde toen hij vlammen uit het gebied zag opstijgen en de brand probeerde te blussen (Himalayan Times, 6 augustus 2013).

De Australische ooggetuige zei dat hij dacht dat de politie na ongeveer vijf tot tien minuten ter plekke arriveerde en dat hij vervolgens een groep mannen zag die het lichaam naar de hoofdweg in Boudhanath droegen. Volgens de Himalayan Times, heeft de politie twee plastic flessen met een residu van kerosine, een luciferdoosje en een half-verbrande zak teruggevonden met daarin een document met ‘Karma Ngedon Gyatso van Damshung Dzong, Lhasa’ erop geschreven.

Tibetaanse bronnen in ballingschap bevestigen dat Karma Ngedon Gyatso uit Damshung (Chinees: Dangxiong) in de gemeente Lhasa in de Tibetaanse Autonome Regio kwam. Hij gebruikte zijn handen om zich voort te bewegen, zijn verlamde benen achter hem aan slepend. Zijn handicap is mogelijk het gevolg geweest van polio in zijn kindertijd melden bronnen in Nepal. Hoewel de Hindustan Times niet bij name genoemde politieambtenaren citeerde, die beweerden dat hij ‘mentaal onstabiel’ was – een beschuldiging die ook naar voren is gebracht door de Chinese autoriteiten bij een aantal Tibetanen, die zichzelf in Tibet in brand staken, vertelden mensen die Karma Ngedon Gyatso kenden aan ICT dat dit absoluut niet het geval was. (Hindustan Times, Tibetaanse vluchteling steekt zichzelf in brand en sterft in Kathmandu).

Een Tibetaan, die Karma Ngedon Gyatso kende, zei dat hij diep religieus was en vaak gezien werd, terwijl hij ondanks zijn handicap de kora (rondgang) maakte. Hoewel hij in Tibet tot een klooster behoorde, had hij zich in Kathmandu niet aangesloten bij een klooster, aldus Tibetanen die hem kenden.

Nepalese politie nam het lichaam van de monnik mee naar het Tribhuwan University ziekenhuis, waar hij om ongeveer 08:30 dood werd verklaard. Er was al snel een sterke aanwezigheid van politie in het stupa gebied, waarbij enkele politie agenten brandblusapparatuur droegen. Sommige Tibetanen zijn sinds het incident ondervraagd.

De zelfverbranding is de tweede in Kathmandu dit jaar. De Tibetaanse monnik Drupchen Tsering (Druptse) stak zichzelf op 13 februari in Kathmandu in brand en overleed (ICT verslag, Ontsteltenis over overhaaste geheime crematie van Tibetaanse monnik die zichzelf in Nepal in brand had gestoken). Op 10 november 2011 wikkelde een monnik, geïdentificeerd als Bhutuk, op de stoepa een Tibetaanse vlag om zich heen, overgoot zichzelf met kerosine, onderwijl leuzen schreeuwend en roepend voor een vrij Tibet en stak zichzelf in brand. Pelgrims en de lokale bevolking slaagden er in om de vlammen te doven en Bhutuk overleefde het. (ICT, zelfverbrandingen door Tibetanen (in ballingschap)).

Tibetanen leven in Nepal in zorgwekkende toestand, met name in Kathmandu, waar de Nepalese autoriteiten onder intense druk staan van de Chinese regering om Tibetaanse activiteiten te beteugelen. Na Bhutuk’s zelfverbranding dook hij onder om te ontkomen aan arrestatie. Bhutuk komt oorspronkelijk uit Kardze (Chinees: Ganzi) in de provincie Sichuan, de Tibetaanse regio Kham, en hij was in Nepal aangehouden en de vrees bestond dat hij mogelijk zou gedeporteerd worden terug in Chinese bewaring.

Nieuw gesloten beveiligingscircuit in Bouddha intensiveren het toezicht

^{_{*Een camera in het Boudha stupa gebied van Kathmandu.}}

^{_{Een videocamera van gesloten tv-circuit is zichtbaar op deze muur in Kathmandu, Nepal.}}

Karma Ngedon Gyatso koos een specifieke locatie in Boudhanath om zichzelf in brand te steken. Wellicht geeft dit zijn vastberadenheid weer om zijn handeling uit te voeren zonder te worden gestopt, aangezien de locatie niet zichtbaar is vanaf de belangrijkste pelgrimsroute rond de stoepa. Volgens berichten uit Boudha ligt het gebied mogelijk ook buiten het bereik van het gesloten televisiecamera circuit, dat in het gebied geplaatst is.

Videocamera’s werden in september 2012 in de Boudha omgeving geïnstalleerd en zijn gesitueerd rond de stoepa en op de belangrijkste wegen in de buurt. In de weken na de installatie werd de lokale mensen verteld dat ze voor de ‘toeristische veiligheid’ waren en het tegengaan van bij het betreden van het Boudha Stupa gebied niet betalende toeristen. Maar geen bijzondere waakzaamheid omtrent het verzamelen van toeristische vergoedingen is waargenomen na de installatie ervan, en in de afgelopen weken heeft Nepalese berichtgeving in de kranten de camera’s gekoppeld aan de specifieke bezorgdheid bij de overheid over ‘anti-China’ activiteiten door Tibetanen.

De Himalaya News Service meldde dat “Verontrust door vermeende anti-Chinese activiteiten in Bouddha” eind juli een ‘geïntegreerd beveiligingsysteem’ in gebruik werd genomen, waarbij 35 op twee strategische locaties geïnstalleerde moderne bewakingscamera’s, waarbij 16 camera’s geïnstalleerd waren rond de Boudhanath Stupa, “waarvan ambtenaren beweerden, dat het een knooppunt is van de Tibet bevrijdingsbeweging en anti-Chinese activiteiten.” (Himalaya News Service, Bouddha onder toezicht voor anti-China handelingen – 29 juli 2013).

Een onderzoeker, die na hun installatie in Kathmandu was, zei hierover: “We hoorden toevallig dat de camera’s software voor gezichtsherkenning gebruiken om toezicht te ondersteunen, en ze dragen onder Tibetanen in Nepal bij aan het reeds aanwezige gevoel bekeken te worden.”

Hoewel het niet bekend is of de nieuwe bewakingscamera’s rechtstreeks gefinancierd zijn door de Chinese autoriteiten, melden de Nepalese pers in juli dat: “China een maand geleden communicatie sets en gesloten circuit televisiecamera’s had verstrekt aan de Nepalese politie ter waarde van ongeveer 360 miljoen Nepalese Roepies ($3.000.000)” (Karobar National Economic Daily, Kathmandu, Donors concurreren om te investeren in de veiligheidsdiensten – 26 juli 2013). Volgens hetzelfde bericht was dit onderdeel van een toezegging in februari 2012 van de toenmalige Chinese premier Wen Jiabao van 10 miljoen yuan ($1.600.000) aan Nepalese politie en 4 miljoen yuan ($653.680) aan de gewapende politie in Nepal in het kader van een ‘beveiligingsversterking’ programma.

De situatie voor de 20.000 of zo ‘lang verblijfde Tibetanen’ in Nepal – van wie velen sinds de vroege jaren 1960 als vluchtelingen in Nepal hebben gewoond – is sinds 2008 dramatisch verslechterd. In dezelfde periode zijn de gevaren voor de Tibetanen om via Nepal uit Tibet te ontsnappen toegenomen, sinds China deze essentiële toegang tot ballingschap probeert af te sluiten. Afgezien van de economische en politieke factoren die van invloed zijn op het leven van iedereen in Nepal, ervaren Tibetanen andere problemen, die  veroorzaakt worden door aanzienlijke en toenemende Chinese invloed op de Nepalese staat. Voor nadere informatie over de situatie van de Tibetanen in Nepal, zie ICT-rapport ‘Dangerous Crossing.’