Tibetaan die meer dan 20 jaar gevangenisstraf heeft overleefd, verdwijnt na gedurfde protest voor de vrede

Een Tibetaan en een voormalig gevangene, die ondanks ernstige marteling in de gevangenis bleef protesteren, is opnieuw aangehouden na een solo-protest demonstratie buiten het Potala-paleis in Lhasa op 28 januari 2018.

Volgens bronnen in ballingschap heeft Lodoe Gyatso, die ook bekend staat als Sogkar Lodoe vanwege zijn afkomst uit de gemeente Sog, meer dan 20 jaar in de gevangenis gezeten en is een eerder doodvonnis omgezet in gevangenisstraf. Op dit moment verkeert hij weer in de gevangenis, nadat hij een video openbaar gemaakt had, waarin hij zijn voornemen aankondigde om een vreedzaam protest te houden. In de door de Tibetaanse Nieuwsdienst van Voice of America uitgezonden videoboodschap spreekt de in een smetteloos wit Tibetaanse kledingstuk geklede Lodoe Gyatso voor de camera zijn voornemen uit. ^[1]

Lodoe kondigt in de video (een Engels vertaling van zijn boodschap is hieronder aan het eind van dit verslag opgenomen) zijn plan aan om een protest te houden, waarin wordt opgeroepen tot vrede in de wereld. Hij beschrijft zijn actie als onderdeel van een lange campagne van geweldloze Tibetaanse verzet. Een Tibetaanse bron vertelde Radio Free Asia dat Lodoe Gyatso nu in hechtenis zit in zijn thuisgemeente Sog (Chinees: Suo) in de Tibetaanse Autonome Prefectuur Nagchu (Naqu).

Lodoe Gyatso, die bekend staat om zijn mentale en fysieke weerbaarheid, heeft tijdens zijn meer dan 20 jaar lange verblijf in de gevangenis ernstige martelingen moeten doorstaan. Zijn eerste protest in Drapchi gevangenis in Lhasa deed hij in 1995. Lodoe Gyatso had 15-jaar gevangenisstraf gekregen voor het doden van een man, die hem in een gevecht had aangevallen, maar tijdens zijn opsluiting ontmoette verschillende politieke gevangenen en werd geïnspireerd om te protesteren in de gevangenis.

Volgens het Tibetaanse Centrum voor Mensenrechten en Democratie hield Lodoe Gyatso op 4 maart 1995 een eenzame demonstratie en schreeuwde hij leuzen als “Tibet is onafhankelijk!”, “China moet Tibet te verlaten!”,  “Lang Leve Zijne Heiligheid de Dalai Lama!”, “Alle zes miljoen Tibetanen zijn verenigd!’. Hij verspreidde ook handgeschreven pamfletten en posters met de tekst: “Als Zijne Heiligheid geen obstakels heeft ondervonden op zijn 25ste jaar, dan zal hij op zijn 60ste jaar de heerser worden van alle werelden. Tibetanen zijn nu al 36 jaar onder de Chinese overheersing en op deze dag, ter herdenking van de Tibetaanse onafhankelijkheidsstrijd, vertegenwoordig ik het hele Tibetaanse volk.” ^[2]

De gevangenis autoriteiten hebben Lodoe Gyatso ernstig gemarteld. Een Tibetaan in ballingschap vertelde Radio Free Asia dat : “zijn cel zo klein was, dat hij zijn hoofd niet eens kon opheffen en op een gegeven moment werd hij de hele nacht aan een plafond opgehangen met spijkers door zijn duimen.” ^[3]

Het nieuws dat de autoriteiten hadden besloten Lodoe Gyatso als gevolg hiervan ter dood te veroordelen werd door medegevangenen naar buiten gesmokkeld en kreeg internationale aandacht. In mei 1995 deed de speciale VN-rapporteur voor Buitengerechtelijk en Willekeurige Executies een dringend beroep op de Chinese regering. Onder druk van andere internationale organisaties werd Lodoe’s doodstraf met zes jaar uitstel omgezet in levenslang en werden zijn politieke rechten voor drie jaar ingetrokken. Zijn straf term werd verhoogd tot 21 jaar en hij werd uiteindelijk vrijgelaten in 2013, nadat hij de laatste jaren van gevangenschap had doorgebracht in Chushur (Qushui).

Slechts drie jaar na zijn vrijlating uit de gevangenis werd Lodoe Gyatso op 14 mei 2016 plotseling aangehouden in Lhasa. De reden voor zijn hechtenis op dat moment is nog niet bekend.  Op 19 juli 2016 werd hij weer vrijgelaten, opnieuw in slechte gezondheid.

Lodoe Gyatso, die nu in het midden vijftig is, wordt door Tibetanen die hem kennen bewonderd om zijn kracht en weerstandsvermogen. Medegevangenen beschrijven hem als een moedig persoon met een diep gevoel van trots op zijn identiteit en cultuur.

Engels Vertaling van de videoboodschap van Lodoe Gyatso

Het milieu en de samenleving van ons ‘Land van Sneeuw’ is een natuurlijke basis voor wereldvrede. De campagne voor de wereldvrede door ons Tibetanen is niet iets van recente datum. Integendeel, duizenden jaren lang hebben we gewerkt voor vrede in de wereld door vreedzame middelen en de middenweg benadering, gebaseerd op het principe van onderlinge afhankelijkheid en niet-gewelddadig gedrag, een voorbeeld hiervan is de visie van Gyalwa Tenzin Gyatso [verwijzing naar de Dalai Lama]. Ook Thupten Ngodup en honderden en duizenden andere martelaren hebben zichzelf in brand gestoken voor het bevorderen van de wereldvrede.

Ook ik streef al meer dan 20 jaar naar vrede in de wereld. Met name verspreid ik sinds 11 jaar de boodschap van wereldvrede en mijn lichaam, geest en spraak hebben zich gewijd aan vrede in de wereld. Gedurende zeven jaar in de gevangenis ben ik verder gegaan met het verspreiden van deze boodschap. Na mijn vrijlating uit de gevangenis heb ik vier jaar lang deze boodschap aan iedereen verspreidt, ongeacht hun sociale status, geslacht, leeftijd, politieke en religieuze overtuigingen.

Nu, op 28 januari 2018, zal ik officieel de campagne voor vrede in de wereld beginnen.

Voetnoten:

[1] Voice of America Tibetaanse dienst https://www.voatibetan.com/a/4241329.html
[2] TCHRD verklaard dat Lodoe Gyatso zijn protest uitvoerde door te lopen van Blok (Rukhag) nr. 5 tot 6, 4, 2 bij Drapchi en zijn protestmars afsloot in de buurt van de binnenplaats van Blok 1. TCHRD rapport, 31 mei 2016, http://tchrd.org/former-tibetan-political-prisoner-released-from-prison-after-21-years-detained-again-three-years-later/
[3] Radio Free Asia rapport, 31 mei 2016, https://www.rfa.org/english/news/tibet/vanishes-05312016154810.html