In memoriam: Takna Jigme Sangpo, symbool voor veerkracht van Tibet
Takna Jigme Sangpo, symbool voor veerkracht van Tibet
Brief van Tsering Jampa
In een klein afgelegen dorp in Zwitserland, vrijwel onopgemerkt voor het oog van de wereld, overleed afgelopen zaterdag Takna Jigme Sangpo op 94 jarige leeftijd.
Naast diepe verslagenheid, maakten zich afgelopen zaterdag ook een gevoel van diepe dankbaarheid van mij meester. Ik kan zonder meer stellen dat het een van de grootste voorrechten van mijn leven is geweest om hem meermaals te hebben mogen ontmoeten. De laatste keer vorige jaar oktober in zijn bescheiden verzorgingshuis in Turbenthal.
De in 1926 geboren Takna Jigme Sangpo heeft de Chinese bezetting, de Tibetaanse opstand in Lhasa, het bombardement van Norbulingka, en de verwoestende Culturele Revolutie van dichtbij meegemaakt.
Ik weet nog goed mijn opwinding, anticipatie, en ik moet zeggen ook lichte schroom in 2002 bij onze eerste ontmoeting in een ziekenhuis in Washington. Even tevoren was deze held van Tibet gearriveerd uit Tibet, waar hij 37 jaar had vastgezeten in de beruchte Drapchi gevangenis in Lhasa.
In 1965 was hij voor het eerst veroordeeld voor het lesgeven in “verboden” onderwerpen als Tibetaanse geschiedenis, taal en cultuur. Zelfs onvoorstelbare marteling, vernederingen en ontberingen stopten hem niet: ook in de gevangenis ging hij onverzettelijk en vastberaden door met zijn vreedzame protesten voor vrijheid en mensenrechten in Tibet.
Wie schetst mijn verbazing tijdens mijn eerste ontmoeting toen daar een van meest lieve, zachtaardige en bescheiden mensen die ik ooit ben tegengekomen mij rustig vanaf zijn bed begroette. Zonder enig spoor van rancune of bitterheid jegens zijn wrede en meedogenloze onderdrukkers. Ik weet nog dat ik hem zelf nauwelijks kon zien vanwege de tranen in mijn ogen.
Politieke gevangenen als Takna Jigme Sangpo zijn voor ICT dan ook de ultieme reden van ons bestaan. Onze organisatie werkt samen met politieke gevangenen om andere nog steeds in Tibet vastzittende politieke gevangenen te helpen en China ter verantwoording te roepen voor de gruwelijke misdaden in Tibet.
Het levensverhaal van Takna Jigme Sangpo werpt een aangrijpend licht op de lijdensweg van Tibet onder de Chinese bezetting over de afgelopen 60 jaar. Zijn buitengewone moed en vastberadenheid zijn een weerspiegeling van de veerkracht en ontembare geest van het Tibetaanse volk – een bron van inspiratie voor alle vrijheidslievende mensen over de hele wereld.
Het lot van Takna Jigme Sangpo is een indringende waarschuwing dat vrijheid van meningsuiting en kunnen leven overeenkomstig je eigen identiteit geen onvervreemdbare rechten zijn, maar dat deze waarden onder uitzonderlijk grote persoonlijke offers bevochten zijn en onze voortdurende waakzaamheid vereisen.
Takna Jigme Sangpo’s bescheidenheid, zijn vriendelijkheid, zijn scherpe en onverzettelijke geest, en zijn trouw aan de idealen van vrijheid en rechtvaardigheid in Tibet zijn voor mij persoonlijk een ongelofelijke bron van inspiratie geweest en zullen dat altijd blijven.
Zelf ben ik geen Takna Jigme Sangpo. En net als waarschijnlijk velen van jullie, vraag ik me af of ik diezelfde innerlijke kracht en onverzettelijkheid zou kunnen opbrengen mocht dat ooit van mij gevraagd worden.
Ik hoop dat zijn lichtende voorbeeld niet tevergeefs is geweest en dat wij op onze eigen manier even onverzettelijk zijn in onze strijd voor vrijheid en menselijke waarden waar ook ter wereld.
Tsering Jampa
Directeur International Campaign for Tibet
Zijn mede door ICT gepubliceerde Engelstalige autobiografie, ‘Swirling Red Dust’, is te verkrijgen bij ‘TibetWrites’ https://www.tibetwrites.in/