Amerikaans rapport over Toegang tot Tibet bevestigt dat er niets is verbeterd

Het nieuwe verslag van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken over de toegang tot Tibet in 2019 voor Amerikaanse diplomaten, journalisten en andere burgers, bevestigt dat de Chinese autoriteiten sinds het eerste verslag van maart 2019 niets hebben gedaan om de situatie te verbeteren.

In het nieuwe rapport staat: “De toegang tot de Tibetaanse bevolking is in 2019 niet verbeterd ten opzichte van 2018”.

Er zijn nu twee rapporten die het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gepubliceerd in het kader van de Wet tot Wederzijdse Toegang tot Tibet. (Reciprocal Access to Tibet Act, RATA) De wet eist dat het ministerie de toegang tot de VS kan ontzeggen aan de Chinese ambtenaren die verantwoordelijk zijn voor het tegenhouden van Amerikanen uit Tibet.

De wet eist ook dat het ministerie van Buitenlandse Zaken jaarlijks verslag uitbrengt over het niveau van de toegang van Amerikanen tot Tibet. In het rapport van vorig jaar werd gezegd dat de Chinese regering de toegang “systematisch” heeft belemmerd in 2018.

Chinese entiteiten
Hieronder wordt een samenvatting van het nieuwe rapport gegeven. Een belangrijk aspect van het rapport is de identificatie van enkele Chinese overheidsinstanties die een belangrijke rol spelen bij de besluitvorming over de toegang van buitenlanders tot Tibet.

In het rapport wordt vermeld dat de aanvraag voor een reisvergunning voor de autonome regio Tibet (die ongeveer de helft van Tibet beslaat) wordt bekeken door de Commissie van Buitenlandse Zaken. Deze commissie bestaat uit vertegenwoordigers van het ministerie van Buitenlandse Zaken op prefectuur-, provinciaal en centraal niveau, het ministerie van Staatsveiligheid, het ministerie van Openbare Veiligheid, het Volksbevrijdingsleger en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Deze commissie bekijkt een aanvraag en geeft vervolgens het TAR Bureau voor Buitenlandse Zaken de opdracht om de Amerikaanse consulaat-generaal in Chengdu een formeel antwoord te geven”.

Dit is belangrijk, aangezien een van de uitvoeringsvereisten van RATA is dat “de minister van Buitenlandse Zaken aan de bevoegde commissies van het congres een rapport verstrekt waarin de personen worden geïdentificeerd die in het voorgaande jaar een visum geweigerd of ingetrokken hebben gekregen op grond van deze wet”.

Deze verklaring kan vertrouwelijk zijn, zoals het geval was toen minister Pompeo op 7 juli 2020 aankondigde dat “de Chinese regering en ambtenaren van de Chinese communistische partij die in belangrijke mate betrokken zijn bij de formulering of uitvoering van beleid inzake de toegang van buitenlanders tot Tibetaanse gebieden.”

We kunnen ervan uitgaan dat sommige van de ambtenaren met de nieuwe visumbeperkingen tot de bovengenoemde Chinese overheidsinstanties behoren. Het rapport bevat echter geen enkele verwijzing naar de staat van toegang tot de Tibetaanse gebieden in de provincies Gansu en Qinghai.

Bevindingen van het verslag

Hieronder staat een overzicht van enkele bevindingen uit het verslag.

• In 2019 was de TAR nog steeds het enige gebied in China waarvoor de regering van de VRC diplomaten en andere buitenlandse ambtenaren toestemming vereiste voor een bezoek. Diplomaten konden geen vlieg- of treinkaartjes naar de TAR kopen zonder officiële autorisatie.
• De Chinese regering weigerde vorig jaar vijf van de tien officiële verzoeken van de Amerikaanse diplomatieke missie in China om de TAR te bezoeken. Waaronder een verzoek om de adjunct-hoofd van het consulaat, de defensieattaché, het Bureau voor Landbouwhandel en twee verzoeken van de Amerikaanse burgerdienst in het Amerikaanse consulaat-generaal in Chengdu. De vijf reizen die in 2019 voor Amerikaanse diplomaten en ambtenaren werden goedgekeurd, omvatten: een bezoek van de Amerikaanse ambassadeur; twee bezoeken van de Amerikaanse consul-generaal in Chengdu; een consulair bezoek; en een bezoek van de attache politiek/economische zaken van het Amerikaanse consulaat in Chengdu.
• Toen Amerikaanse diplomaten via het TAR-Bureau voor Buitenlandse Zaken toestemming kregen om naar de TAR te reizen, hebben de FAO en het veiligheidspersoneel hun reizen nauwlettend in de gaten gehouden.
• Het reizen naar Tibetaanse gebieden in de provincie Sichuan bleef ook in 2019 voor Amerikaanse diplomaten restrictief. Diplomaten die in de Tibetaanse gebieden Kardze (Chinees: Ganzi) en Ngaba (Aba) Tibetaanse autonome regio’s reisden, werden routinematig tegengehouden en ondervraagd door veiligheidsfunctionarissen. In tegenstelling tot 2017 en 2018 hebben veiligheidsagenten echter geen diplomaten fysiek vastgehouden.
• Terwijl diplomaten voor de reizen naar Tibetaanse gebieden in de provincie Sichuan geen vergunning nodig hadden, moesten diplomaten verzoeken indienen bij de provinciale FAO om bijeenkomsten te houden met overheids-, religieuze en gemeenschapsleiders. Van de vier dergelijke verzoeken die het Amerikaanse consulaat-generaal in Chengdu heeft gedaan voor bijeenkomsten in de Tibetaanse autonome prefectuur Ngaba, is er slechts één ingewilligd. Ondanks verschillende pogingen zijn er geen verzoeken ingewilligd voor officiële bijeenkomsten in Kardze.

Discriminatie van Tibetaanse Amerikanen

In het rapport staat ook dat de Tibetaanse Amerikanen bij het aanvragen van Chinese visa in de ambassades van de Volksrepubliek China nog steeds een strenge screening ondergaan. De screening verschilt ten opzichte van andere Amerikaanse burgers. Tibetaans-Amerikanen meldden regelmatig intimidatie door veiligheidsbeambten in Tibetaanse gebieden en in andere delen van China.

De Amerikaanse regering heeft verschillende meldingen ontvangen van gevallen waarin de Chinese autoriteiten in 2019 Tibetaans-Amerikanen de toegang tot China ontzegden, ondanks het feit dat deze Amerikaanse burgers in het bezit waren van geldige Chinese visa en reisdocumenten.