Meer dan 80 nonnen vastgehouden na vreedzame protesten in Kham
3 juni 2008
Tibetaanse nonnen hebben een voortrekkersrol gespeeld bij verschillende acties in Kardze (Chinees: Ganzi) in de Tibetaanse Autonome Prefectuur in Sichuan (het Tibetaanse gebied Kham). De recente incidenten zijn een reactie op het hardhandige optreden van de autoriteiten bij vreedzaam protesten en op de ‘patriottische educatiecampagnes’ die de Tibetanen dwingen om de Dalai Lama af te zweren. Sinds 11 mei worden meer dan 80 nonnen, twee burgers en twee monniken vastgehouden na minstens zes afzonderlijke protesten in verschillende gebied in Kardze.
Op 14 mei twee dagen na de aardbeving in Sichuan demonstreerden meer dan 50 nonnen, van het Pang Ri-nonnenklooster in de gemeente Su-ngo in de provincie Kardze. Volgens Tibetaanse bronnen, met inbegrip van TCHRD, protesteerden de Pang Ri-nonnen wegens hun verdriet en woede over het hardhandige optreden, de arrestaties en de verdwijningen die volgden op vreedzame protesten in verschillende gebieden op het Tibetaanse plateau. Zij waren ook boos over de ‘patriottische educatie-campagne’ door de Chinese autoriteiten, die sinds de protesten van 10 maart geïntensiveerdd zijn. De namen van de nonnen zijn bij het ICT bekend.
Volgens een andere bron uit Kardze werden de nonnen gedwongen de Chinese vlag te hijsen en om Zijne Heiligheid de Dalai Lama af te zweren.
Bronnen uit Tibet rapporteerden ook dat nonnen van het Ganden Choeling-nonnenklooster in Kardze op 14 mei protesteerden, wat tot de arrestatie van zes nonnen en één leek leidde.
Volgens TCHRD deden de Pang Ri-nonnen, van wie de namen bij het ICT bekend zijn, de gelofte om niet deel te nemen aan de ‘patriottische educatiecampagnes’ en zeiden ze: ‘Het is beter om te sterven, dan om de Dalai Lama af te zweren, beter te bekritiseren en aan te vallen, dan om officiële documenten te ondertekenen waarin de Dalai Lama afgezworen wordt. Als er geen plaats voor ons is om te bidden en te leven, laat ons dan ergens anders gaan of sterven. Als de Chinese overheid ons doodt, laat ons gedood worden, wij hebben geen spijt.’ (http://www.tchrd.org). Op de middag van 14 mei marcheerden de nonnen vreedzaam naar het regeringshoofdkwartier van het Kardze-district terwijl ze slogans riepen als ‘Lang leve de Dalai Lama’. Zij werden opgepakt toen zij het gebouw naderden en in vrachtwagens weggevoerd.
Volgens een Tibetaanse bron in ballingschap ‘reageerden de politie en de militairen hevig op het protest. Ze sloegen de nonnen. Op de straat lagen kleren en schoenen en waren bloedvlekken te zien. De mensen waren te bang om de kleding van de nonnen op te ruimen uit angst om zelf opgepakt te worden.’
Vier dagen na de demonstratie Phurbu Rinpoche, een hoge lama die het hoofd van het nonnenklooster was, opgepakt. Phurbu Rinpoche, een geincarneerde lama van het Trehor Kardze-klooster die in het dorp Dragyab woont, werd in Kardze gearresteerd om 4:30 am op 18 of 19 mei. Zijn huidige verblijfplaats en welzijn zijn onbekend.
Phurbu Rinpoche is een gerespecteerde persoon, bekend om zijn werk in de gemeenschap, waaronder de bouw van een centrum voor bejaarden en twee apotheken. Naast hoofd van het Pang Ri-nonnenklooster is hij ook het hoofd van het Ya-tseg-nonnenklooster, aldus TCHRD.
Twee monniken van een nabijgelegen klooster, Tsitsang, werden op 20 mei in hechtenis genomen na het protesteren tegen Phurbu Rinpoche’s arrestatie. De twee monniken, die door TCHRD als Loyang en Tenzin Ngodup werden geïdentificeerd, riepen de monikken slogans die opriepen tot de terugkeer van de Dalai Lama en de vrijlating van politieke gevangenen.
Ook op 20 mei protesteerden drie Tibetaanse nonnen van het Nyagay-klooster, waarbij zij opriepen tot grotere religieuze vrijheid, volgens TCHRD zijn de namen van de nonnen Achoe, Soe Choekyi en Tashi Yangtso. De nonnen verlieten hun klooster in de vroege ochtend om te voorkomen dat ze tegengehouden zouden worden door veiligheidspersoneel in het gebied onderweg naar de districtshoofdstad Kardze.
De nonnen, Bhumo Tengah, Rinchen Jamatsang, Jamgah Dolma en Pema, van hety Gesay-klooster verspreidden 22 mei pamfletten, die opriepen tot een vrij Tibet, een lang leven voor de Dalai Lama en zijn terugkeer naar Tibet, en de vrijlating van alle politieke gevangenen. TCHRD rapporteerde dat de vier nonnen hun protest buiten het hoofdkwartier van de autoriteiten van het district opvoerden, en dat zij hard werden geslagen nadat ze werden opgepakt.
Een dag later hielden Jampa Lhamo en Rigzen Wangdon, twee nonnen van in de twintig een protest, waarin zij opriepen tot de vrijlating van politieke gevangenen, vrijheid voor Tibet, en een lang leven voor de Dalai Lama. Ook deze twee nonnen van het Dhargay Hardu-nonnenklooster in Trehor werden opgepakt.
Op 28 mei hielden drie nonnen van het Dragkar-klooster een korte vreedzame demonstratie op het marktplein van Kardze. Volgens een Tibetaanse bron werden de nonnen opgepakt terwijl ze pamfletten verspreidden. De nonnen werden door TCHRD geïdentificeerd als de 26-jarige Sangye Lhamo (zie foto), de 38-jarige Tsewang Kando en de 24-jarige Yeshi Lhadon. De eerste twee komen uit de gemeente Serchuteng en de derde uit het dorp Tsozhi. Een Tibetaanse bron vertelde aan ICT: ‘Na ieder protest loopt de spanning op. De protesten wordt doorverteld en het aantal troepen in het gebied neemt toe.’
Ongeveer twee uur na dit incident verliet de 21-jarige Rinchen Lhamo uit de gemeente Thingkha in Kardze haar schoolklas tijdens een pauze en ontvouwde zij een Tibetaanse vlag. Dezelfde Tibetaanse bron zei: ‘Zij riep “Mag Zijne Heiligheid de Dalai Lama voor duizenden jaren leven; Zijne Heiligheid moet terug in Tibet worden verwelkomd; vrijheid in Tibet; laat de politieke gevangenen vrij. Zij riep deze slogans zo hard als ze kon, alsof het de laatste woorden waren die ze zou uitspreken.’ Het veiligheidspersoneel opende vervolgens het vuur op de jonge vrouw en werd zij weggevoerd. Volgens verschillende bronnen is zij aan haar been verwond. Minstens één ooggetuige meldde bloed op haar lichaam gezien te hebben.
De volgende dag protesteerde een groep Dragkar-nonnen opnieuw tegen de Chinese autoriteiten in Kardze en tien nonnen werden gearresteerd, aldus TCHRD en andere Tibetaanse bronnen.
Ooggetuigenverklaring van het 18 maart protest in Kardze
De protesten in mei zijn een reactie op het hardhandige optreden sinds de actes in de nasleep van de opstand van 10 maart. In de Tibetaanse krant Bod Kyi Bang Chen vertelt een ooggetuige over een demonstratie in Kardze op 18 maart:
‘Aanvankelijk protesteerden [op die dag] tien monniken [in de stad] in het Kardze-district, gevolgd door drie nonnen en een jonge man, genaamd Sergah. Het protest had juist plaatsgevonden toen ik de markt bereikte, en de Chinese politie ruimde reepjes papier op die overal verspreid lagen. Ik kon niet zien wat er op het papier was geschreven, maar anderen vertelden me dat er stond: ‘Zijne Heiligheid de Dalai Lama moet spoedig terug in Tibet verwelkomd worden.’ De politie had het gebied afgegrendeld, maar er waren nog bloedsporen zichtbaar op de straat. Zij zeiden dat het bloed van een jonge man was, Sergah. De drie nonnen en Sergah werden geslagen totdat zij niet meer bewogen. Daarna werden ze op een vrachtwagen geworpen alsof zij zakken bagage waren – het is moeilijk te zeggen of zij nog in leven waren..’
Sindsdien zwerven er elke dag tien tot twintig gewapende militairen over straat. Zij dragen geweren en andere wapens. Als zij een groep monniken of nonnen tegenkomen, dan zien zij hen als verdachten en richten de wapens op hen.’ (Vertaald uit het Tibetaans, Bod Kyi Bang Chen, 28 mei 28, 2008).
Dezelfde bron rapporteerde dat een non in het gebied een brief bij haar familielid achterliet voor ze zich bij een protest in Kardze aansloot. In de brief stond: ‘Ik kan de constante aanklachtencampagne tegen Zijne Heiligheid de Dalai Lama niet langer dragen. Ik kan me zelfs niet op mijn gebeden concentreren. Ik heb 500 Yuan [46 euro] – geef er 50 weg en gebruik de rest voor gebeden mocht ik sterven.’ (http://www.tchrd.org/press/2008/pr20080517a.html).
Vanaf 17 maart zijn er in het Kardze-district meer Tibetaanse politieke gevangenen bekend dan in elke ander district buiten de Tibetaanse Autonome Regio, volgens de Congressional-Executive Commission on China (CECC) . ‘Patriottische educatie’ werd eerder in het jaar ingevoerd in Kardze, zelfs vóór de recente protesten. Een officieel artikel in de Ganzi Daily citerend, rapporteerde CECC dat op 8 januari 2008 de autoriteiten met een proefprogramma waren begonnen dat ‘propaganda en culturele dienstpakketten’ levert en ‘mobiele propagandaspandoeken’ in uitgezochte districtsdorpen, die gericht zijn op het verhogen van anti-separatisme en ‘patriottische onderwijsinitiatieven‘.
Tsering Jampa, Executive Director van International Campaign for Tibet Europe zei: ‘De politieke beperkingen waren al in Kardze aanwezig, zelfs vóór het recente hardhandige optreden. Dat maakt de persoonlijke risico’s die de nonnen op dit ogenblik nemen door te protesteren nog opmerkelijker. Als de Chinese voorstanders van de harde lijn ooit geloofden dat door van de verering van de Dalai Lama een verboden politieke handeling te maken de band tussen het Tibetaanse volk en hun lama zou breken, dan bewijst de aard van de protesten in Tibet afgelopen voorjaar dat ze het verkeerd hebben.