Kamer verwelkomt Dalai Lama, Balkenende mijdt hem

2 juni 2009

Bron: Volkskrant

DEN HAAG – ‘De koopman heeft het gewonnen van de dominee.’ Zo typeert SP-Kamerlid Harry van Bommel de weigering van premier Jan Peter Balkenende om deze week de dalai lama te ontmoeten tijdens diens bezoek aan Nederland.

Nadat China had gedreigd met een verslechtering van de (economische) betrekkingen met Nederland, legde het kabinet de wens van de Kamer én de Tibetaanse geestelijk leider naast zich neer.

Minister Maxime Verhagen (Buitenlandse Zaken, CDA) zal wel aanwezig zijn bij een besloten bijeenkomst met de dalai lama en andere religieuze voorlieden. Daarmee geeft het kabinet aan hem niet als politiek leider te zien – laat staan als strijder voor de onafhankelijkheid van Tibet, zoals de regering in Peking hem beschouwt.

De Kamer, die eveneens door de Chinese autoriteiten was gewaarschuwd, heet de dalai lama wel van harte welkom. De Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken heeft, zij het na lang intern soebatten, voor een openbare bijeenkomst op vrijdag de imposante Oude Zaal op het Binnenhof gereserveerd. Ook is een ontmoeting tussen de prominente gast en Kamervoorzitter Gerdi Verbeet (PvdA) voorzien.

Parlementariërs beseffen dat China zwaarder tilt aan een ontvangst van de dalai lama door de regering dan door de Kamer. ‘Het Chinese parlement stelt weinig voor.’ Maar een flinke Kamermeerderheid blijft het betreuren dat Balkenende de Tibetaan mijdt. Tien jaar geleden, toen China nog niet de economische grootmacht was die het nu is, ontmoette de dalai lama wel premier Wim Kok (PvdA).

Staatssecretaris Frans Timmermans (Europese Zaken, PvdA) pleitte onlangs voor een eensgezinde houding van de EU-landen jegens de dalai lama, om te voorkomen dat China de Europeanen tegen elkaar uitspeelt.

Maar Balkenende heeft een persoonlijke ontmoeting niet aangedurfd, anders dan Europese leiders als de Franse president Nicolas Sarkozy, de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Britse premier Gordon Brown. ‘Dat is toch een rijtje waarin onze premier zich doorgaans goed thuis voelt’, zegt Van Bommel.

Balkenende denkt dat een onderhoud averechts zou kunnen uitpakken. Niet alleen de goede verstandhouding tussen Nederland en China, ook ‘de dialoog’ tussen beide landen over mensenrechten zou onder druk komen te staan. En dat vermindert, in zijn redenering, de kans om misstanden in Tibet en elders in China aan de kaak te stellen.

Directeur Tsering Jampa van de Internationale Campagne voor Tibet (ICT) spreekt daarentegen over een ‘gemiste kans’.

Jampa, een van de drijvende krachten achter het bezoek van de dalai lama: ‘Natuurlijk moet Nederland met China praten. Maar waarom wil Balkenende niet luisteren naar de andere partij? Het zou hem informatie opleveren die hij kan gebruiken in gesprekken met China.’

De ICT is dit weekeinde op internet nog een actie begonnen om Balkenende te vermurwen. Ongeveer tienduizend Nederlanders ondertekenden een eerdere oproep. De lezingen van de dalai lama, waarvan de belangrijkste donderdag in de RAI in Amsterdam plaatsvindt, kunnen volgens Jampa rekenen op zo’n twintigduizend toehoorders. ‘Dat moet een belangrijk signaal zijn voor Balkenende.’

Lees hier meer in Volkskrant