18 June 2012

ICT, Tibetaanse gemeenschap en TSG boden petitie aan minister Leers over urgente situatie van Tibetaanse asielzoekers

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Minister G. Leers
Schedeldoekshaven 200
2511 EZ Den Haag

Betreft: Petitie Tibetaanse asielzoekers

Amsterdam, 14 juni 2012

Geachte minister Leers,

International Campaign for Tibet (ICT), de Tibet Support Groep (TSG) en de Tibetaanse Gemeenschap in Nederland willen met onderstaande petitie hun bezorgdheid uiten over met uitzetting bedreigde Tibetanen in Nederland. Op dit moment is de mensenrechtensituatie in Tibet buitengewoon zorgwekkend en bij terugzending naar China lopen deze Tibetaanse vluchtelingen ernstig gevaar. Nederland, als partij bij de relevante internationale vluchtelingenverdragen is naar onze mening verplicht deze asielzoekers bescherming te bieden.

Zoals u weet is Tibet ruim zestig jaar geleden door China bezet en was de Dalai Lama na een volksopstand in 1959 gedwongen naar India te vluchten. Duizenden Tibetanen volgden hem en wereldwijd wonen er circa 180.000 Tibetanen in ballingschap, waaronder een klein aantal in Nederland. Nog altijd worden in Tibet de mensenrechten op ernstige wijze geschonden en vluchten Tibetanen voor de Chinese agressie, waaronder willekeurige arrestaties, buitengerechtelijke detenties en marteling. Het recht op vrijheid van meningsuiting en religie wordt systematisch geschonden, en het voortbestaan van de Tibetaanse cultuur wordt ernstig bedreigd. Door de instroom van miljoenen Chinese immigranten vormen de Tibetanen inmiddels een minderheid in hun eigen land. Economisch worden zij steeds  verder gemarginaliseerd en zijn vrijwel uitgesloten van de door Chinezen gedomineerde arbeidsmarkt.

Sinds de grootschalige protesten in Tibet in het voorjaar van 2008 zitten nog honderden politieke gevangenen vast of worden vermist. Ook is de repressie door China de afgelopen jaren verder toegenomen. Zoals u in de media heeft kunnen vernemen, werden eind vorige maand na twee zelfverbrandingen in de Tibetaanse hoofdstad Lhasa, zo’n 600 Tibetanen preventief opgepakt. Door de massale Chinese militaire aanwezigheid verkeert Tibet feitelijk in een staat van beleg en de regio is hermetisch afgesloten voor buitenlandse media en toeristen. De internationale gemeenschap heeft China veelvuldig op de mistanden in Tibet aangesproken en heeft het repressieve Chinese beleid in Tibet herhaaldelijk veroordeeld. Ondanks regelmatige verzoeken van de VN zelf, laten de Chinese autoriteiten geen VN-onderzoeksmissie naar Tibet toe.

Sinds maart 2011 hebben, met name in het oosten van Tibet, 37 Tibetanen zichzelf uit wanhoop en protest in brand gestoken. Het zijn vooral jongeren – monniken, nonnen en zelfs twee moeders – die tot deze wanhoopsdaad komen. Een groot aantal regeringen, zoals Duitsland, de VS en Canada en veel parlementariërs wereldwijd hebben de Chinese regering hierop publiekelijk aangesproken. De Tweede Kamer en minister Rosenthal namens de Nederlandse regering hebben herhaaldelijk hun bezorgdheid uitgesproken, recentelijk nog dit afgelopen voorjaar. Ook beloofde de minister om op Europees niveau de mensenrechtenschendingen in Tibet aan de orde te brengen.

Naast intimidatie en repressie in Tibet zelf, is er in toenemende mate sprake van inmenging van China in de Nepalese politiek. Deze Chinees-Nepalese samenwerking leidde onder andere tot verscherpte grenscontroles. Voor 2008 vluchtten jaarlijks tussen de 2000 en 3000 Tibetanen door de Himalaya via Nepal naar India. Vorig jaar ondernamen ruim vijfhonderd Tibetanen deze gevaarlijke tocht. Meer dan 20.000 Tibetanen hebben zich de laatste vijftig jaar in Nepal gevestigd. Hun situatie en die van de Tibetanen die via Nepal naar andere landen vluchten, wordt steeds onveiliger. Hun bewegingsvrijheid werd de afgelopen jaren steeds verder ingeperkt. Zelfs religieuze bijeenkomsten en de viering van de verjaardag van de Dalai Lama worden beschouwd als anti-Chinese activiteiten.

Ondanks de enorme risico’s om tijdens de vlucht te worden opgepakt, of door Nepal te worden teruggezonden, blijven Tibetanen vluchten. Nepal maakt geen deel uit van de Conventie uit 1951 of het Protocol uit 1967 aangaande de Status van Vluchtelingen. De Nepalese grondwet voorziet niet in het verlenen van asiel of een vluchtelingenstatus. Daarom sloten de Nepalese regering en de UNHCR in 1990 een ‘Gentlemen’s Agreement’ af. Dit biedt enige bescherming aan de vluchtelingen, zoals de garantie dat Tibetanen via Nepal door kunnen reizen naar India.

Een ernstige schending van deze overeenkomst vond plaats in juni 2010, toen drie jonge Tibetanen na hun vlucht werden opgepakt door de Nepalese politie. Zij werden aan Chinees  veiligheidspersoneel overgedragen. Dit was het eerste bevestigde bericht van refoulement sinds 2003, toen Chinese functionarissen 18 Tibetaanse vluchtelingen uit een gevangenis in Kathmandu meenamen. Dat Tibetanen in Nepal nog steeds gevaar lopen, bleek toen in september 2011 vluchtelingen dreigden te worden teruggestuurd naar Tibet. Na sterke protesten van ICT en de  internationale gemeenschap droeg het Nepalese Departement van Immigratie de 23 Tibetanen over aan de UNHCR. Hiermee negeerde Nepal de zware druk van de Chinese ambassade in Kathmandu
om hen illegaal en onder dwang naar Tibet terug te sturen. Helaas werd vorig jaar toch een andere gevluchte Tibetaan onder dwang door Nepal aan de Chinese autoriteiten overgedragen.

De meeste Tibetaanse vluchtelingen reizen met een doorgangsvisum naar India, waarna ze asiel zoeken in de hele wereld. Westerse regeringen, waaronder de Verenigde Staten, Canada, Australië en Zwitserland hebben programma’s ingesteld waardoor inmiddels tien duizenden Tibetanen zijn opgenomen en zich in die landen hebben kunnen vestigen. De afgelopen jaren hebben ook in ons land een klein aantal Tibetaanse vluchtelingen asiel gekregen. Door hun culturele achtergrond passen Tibetanen zich gemakkelijk aan aan hun nieuwe omgeving en hun integratie binnen de Nederlandse samenleving is dan ook probleemloos.

De opname van Tibetanen sluit aan bij de humanitaire hulp die Nederland, zoals vele andere westerse landen, vanaf de begin zestiger jaren van de vorige eeuw aan Tibetaanse vluchtelingen heeft verleend. Deze traditie wordt voortgezet in de Nederlandse overheidssteun aan projecten in Tibet om de bedreigde Tibetaanse cultuur te ondersteunen. Ook onder de Nederlandse bevolking kan het Tibetaanse volk en de zorgwekkende situatie waarin zij verkeert op veel sympathie rekenen. Dit blijkt ook uit de vele organisaties die zich in ons land op verschillende wijze voor Tibet en de
Tibetanen inzetten. Alleen al ICT heeft meer dan 43.000 donateurs.

Onze ernstige bezorgdheid gaat op dit moment uit naar een aantal uitgeprocedeerde Tibetaanse vluchtelingen in Nederland. Zij bevinden zich in een bijzonder precaire situatie en hebben dringend uw interventie nodig. Het gaat om zo’n 65 Tibetanen die het risico lopen om teruggezonden te worden.

Gezien de boven geschetste situatie in Tibet dient uitzetting ten alle tijde voorkomen te worden. Daarnaast zit 4 van hen in detentie in afwachting van repatriëring. Het is wrang dat Tibetaanse vluchtelingen die in Tibet willekeurige gevangenschap ontvlucht zijn, hier alsnog in bewaring vastgezet worden.

Om deze reden verzoeken wij u dringend om:

1. het betreffende ambtsbericht van de Nederlandse regering daterend uit 2010, waarin staat dat Tibetanen die in het buitenland asiel hebben aangevraagd voor zover bekend bij terugkomst in China niets te vrezen hebben, aan te passen aan de huidige situatie;
2. gezien de huidige ernstige mensenrechtensituatie in Tibet terugzending van Tibetaanse asielzoekers naar China te voorkomen en hen in Nederland een speciale status te verlenen. Ook verzoeken wij om de detentie van de reeds vastgezette Tibetanen op te heffen;
3. in de asielprocedure en de besluitvorming rond Tibetaanse asielzoekers mee te laten wegen dat Tibet ontvluchten strafbaar is, China bijzonder afwijzend staat tegenover Tibetaanse vluchtelingen, het voor vluchtelingen onmogelijk is in verband met de afsluiting van Tibet door China om de noodzakelijke papieren te verkrijgen en het vanwege repercussies voor achtergebleven familie ook niet mogelijk is om deze alsnog te bemachtigen;
4. te overwegen om in Nederland, net als in veel andere westerse landen, waaronder de VS, Canada en Australië, Tibetaanse vluchtelingen uit te nodigen om zich hier te hervestigen.

Met vriendelijke groet,

Tsering Jampa, Executive Director
International Campaign for Tibet

Tsewang Loanzoen, President
Tibetan Community in the Netherlands

Thom Wennekes, Coordinator
Tibet Support Groep Nederland

Hier petitie downloaden (als PDF, 118KB)