Hoe zet men aan tot etnische haat in China?

Stel je een land voor dat openlijk etnische minderheden het recht ontzegd in te checken in hotels, of om paspoorten te krijgen. Stel je een land voor waar een mensenrechten advocaat uit de etnische meerderheid dit soort beleid “belachelijk” noemt. En tot slot, stel je een land voor waar de aanklacht van “aanzetten tot etnische haat”, waarover zo meer, wordt ingesteld tegen de advocaat, die zich verzet tegen dit soort beleid, en niet tegen de overheid, die verantwoordelijk is voor het instellen van dit soort regels.

De advocaat Pu Zhigiang , een intelligente en standvastige man, wiens inzet voor de verdediging van de mensenrechten helemaal teruggaat naar zijn deelname aan de Tiananmenplein beweging van 1989. Hij heeft high-profile Tibetanen verdedigd, waaronder Karma Samdrup en Perry Link beschreef zijn visie op minderheden in de Volksrepubliek China aldus:

In zijn opmerkingen op de Oeigoeren en de Tibetanen probeert Pu in te schatten hoe etnische minderheden dingen zien – niet-ideologisch, maar bij de praktische zaken van het dagelijks leven. Hij hoort over een nieuwe regeling, die opdragen in Boeddhistische tempels in Tibet portretten van de top Chinese leiders op te hangen – allen Han – en dat de opgegeven reden voor de maatregel is “om religieus bewustzijn te uit te drijven”. Hij posts: “Zijn Han niet bij hun hoofd? Of alleen de hoofd Hans?”

De laatste berichten zijn dat Pu de beschuldigingen vanuit zijn cel in een detentiecentrum verwerpt als ongegrond, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat een door de partij uitgekozen rechter in zal stemmen. Zoals Andrew Jacobs van de New York Times ons eraan herinnert, dat sinds 2013 Chinese rechtbanken vrijspraak in slechts 0,007% van de gevallen volgde. Jacobs refereert naar juridische experts, die zeggen dat de kwestie draait om “China’s door de partij gerunde rechterlijke macht, een systeem waarbij de politie, aanklagers en rechters samenwerken om veroordelingen te waarborgen.” 

De gevolgen voor Pu zouden ernstig kunnen zijn, die een 8 jaar gevangenistermijn boven het hoofd hangt. Het door de overheid gepresenteerde bewijsmateriaal van zijn aanzetten tot etnische haat, wordt geleverd in de vorm van een handvol Weibo berichten , het equivalent van tweets.

Ondertussen ondervinden Tibetanen moeilijkheden bij het verlaten van het land, en ook moeilijkheden om te blijven. Vrijheid van beweging is een van de meest fundamentele rechten van de mens, iets dat verankerd is in zowel de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (waarvan China één van de ontertekenaar is ), als ook in de eerste grondwet van de Volksrepubliek China (hoewel het later werd verwijderd na de instelling van het hukou-systeem). De beperkingen op paspoorten, die op sommige plaatsen worden geïmplementeerd door te eisen dat Tibetanen oude paspoorten inleveren om ze vervolgens nieuwe ‘en masse’ te weigeren, zijn volledig in tegenstelling tot de manier waarop de Communistische Partij Chinezen behandelt. Binnenlands reizen is eveneens moeilijk geworden, waarbij het voor Tibetanen, die buiten de Tibetaanse Autonome Regio [TAR] wonen, moeilijk of onmogelijk is om de TAR te bezoeken en Tibetanen in de TAR te maken hebben met nieuwe beperkingen op hun bewegingsvrijheid binnen hun eigen ‘autonome’ regio. “We kunnen Tibetanen niet accepteren”, vertelde een hotel werknemer Radio Free Asia . “Het politiereglement vermeldt dit expliciet.”

Door te kiezen voor het dagvaarden van Pu, terwijl ze blijven doorgaan met de praktijk van structurele discriminatie, maakt de partij duidelijk dat in hun ogen ‘etnische haat’ niet wordt aangezet door degenen, die de rechten van de Chinese etnische minderheid schenden, maar door hen die oproepen om deze schendingen te beëindigen. Het is een gezichtspunt dat de absoluut dominante positie weerspiegelt, die de Chinezen binnen de Communistische Partij hebben, en een die geen plaats overlaat voor de zienswijze van de minderheden – een regelrechte tegenstelling van de manier waarop Pu Tibetanen en Oeigoeren bekeek.

Didi Kirsten Tatlow schreef onlangs vanuit een Chinese basisschool, waar de studenten worden onderwezen door geheugensteuntjes die refereren aan het bloeddorstige Japanse volk, en waar ouder mijmeren over hoe “Tibetanen als minderwaardig worden beschouwd en dat zulke vermeende inferieure mensen nooit China zullen leiden.” In het China van Xi Jinping hebben ze veel minder kans om in problemen te komen voor ‘het aanzetten tot etnische haat’ voor het zeggen van zoiets, dan iemand die hier over aanmerkingen zou maken.