19 June 2017

EU en haar 28 leden missen strategie en geloofwaardigheid om mensenrechten in China te veranderen

“Bij drie gelegenheden in drie weken toonde de EU niet de intentie, compassie, of strategische visie om het tij van de schendingen van de mensenrechten in China te keren”

Sophie Richardson, China Director van van Human Rights Watch

(Brussel) – De Europese Unie moet haar aanstaande mensenrechten dialoog met China opschorten en de onderhandelingen stopzetten, totdat de ontmoetingen werkelijke verbetering in de mensenrechten kunnen bewerkstelligen, zo stellen zeven mensenrechtenorganisaties vandaag. De volgende EU-China mensenrechtendialoog staat gepland voor 22-23 juni 2017 in Brussel. De organisaties zijn onder meer Amnesty International, Initiatives for China, International Campaign for Tibet, International Service for Human Rights, Human Rights in China, Human Rights Watch en de Unrepresented Nations and Peoples Organization.

De EU en haar lidstaten hebben zich gecommitteerd om “het volle gewicht van de EU te gooien achter de voorvechters van vrijheid, democratie en mensenrechten in de hele wereld,” en de groepen hebben lang aangedrongen, dat de EU duidelijk maakt, dat er een uniforme en eenduidige positie ten opzichte van de mensenrechten in China is, nu de situatie daar is verslechterd.

Desondanks veroordeelden de EU-voorzitters van de Raad en de Commissie tijdens een top in Brussel op 1 en 2 juni niet krachtig in het openbaar China’s verslechterende mensenrechtensituatie veroordeeld en pleitten ze ook niet voor de vrijlating van politieke gevangenen, waaronder EU-burgers. De EU heeft op 4 juni ook geen aandacht geschonken aan de herdenkingsdag van het bloedbad op het Tiananmen-plein. En de EU en haar lidstaten hebben in de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties op 15 juni nagelaten een verklaring af te geven onder agendapunt 4 – een primeur voor de EU, van wie de verklaringen bij de Raad meer dan tien jaar lang in het algemeen een boodschap van solidariteit naar activisten stuurde en van waarschuwing aan Beijing door het hardhandig optreden van de Chinese regering tegen kritische geluiden en de voortdurende schendingen van de fundamentele vrijheden te veroordelen.

“Bij drie gelegenheden in drie weken toonde de EU niet de intentie, compassie, of strategische visie om het tij van de schendingen van de mensenrechten in China te keren” stelde Sophie Richardson, China Director van van Human Rights Watch “De EU zou haar geloofwaardigheid niet verder moeten schaden, maar haar inspanningen meer moeten richten op het tot stand brengen van betekenisvolle verandering in China.”

Tijdens de afsluitende persconferentie van de EU-China-top op 2 juni kondigde EU-president Donald Tusk de volgende ronde van de EU-China Mensenrechtendialoog aan. Die dialoog, die op korte termijn en van de Chinese zijde door lagere overheidsambtenaren zal worden gehouden, wordt bijna sinds haar oprichting ontsierd door een gebrek aan duidelijk geformuleerde criteria voor vooruitgang, kwetsbaarheid voor Chinese druk, en de uitsluiting van onafhankelijke Chinese stemmen. Als gevolg daarvan is de dialoog gestaag verworden tot een exercitie met vrijwel als enige doel het veiligstellen van een volgende ronde van de dialoog, niet het bereiken van betekenisvolle verandering in China. In de afgelopen tien jaar hebben onze organisaties uitgebreide aanbevelingen gedaan voor hoe de dialoog kan worden verbeterd – weinig van die aanbevelingen zijn overgenomen.

De EU’s China strategie van juni 2016 geeft de EU de mogelijkheid om elke van de tientallen bilaterale dialogen met China te herzien of op te schorten, met inbegrip van de mensenrechtendialoog. De EU zou de dialoog moeten opschorten in plaats van door te gaan met een betekenisloze low-level exercitie, aldus de organisaties. Het zou duidelijke criteria voor vooruitgang in mensenrechten in China moeten vast te leggen, waaronder de vrijlating van personen, die zijn aangehouden, gevangen gezet of onder dwang zijn verdwenen voor de vreedzame uitoefening van hun fundamentele rechten, waaronder het bekritiseren van de Chinese overheid. De EU moet deze criteria publiceren om publieke controle en verantwoording over het China beleid van de EU te bevorderen en ervoor te zorgen dat het Chinese publiek op de hoogte is van de EU-criteria. Deze criteria moeten worden geïntegreerd in alle vergaderingen op hoog niveau van de EU en de EU-lidstaten met China.

“Het falen van de EU om zich uit te spreken over de mensenrechtenschendingen van Peking is een zware slag voor onafhankelijke activisten in heel China en een verraad aan de afgekondigde mensenrechten verplichtingen van de EU”, zei Iverna McGowan, hoofd van het Europese Instituties Kantoor van Amnesty International. “In plaats van een forum voor de bevordering van de mensenrechten is de EU-China mensenrechtendialoog verworden tot een goedkoop alibi voor de EU-leiders om netelige mensenrechtenkwesties in andere besprekingen op hoog niveau te vermijden.”