3 January 2012

Chinese inmenging vertraagt doorvoer van 23 Tibetaanse in Kathmandu vastgehouden vluchtelingen, terwijl Nepalese premier wereldleiders in New York ontmoet

22 september 2011

ICT-rapport

Mensenrechtenwaarnemers en buitenlandse diplomaten in Nepal, die de situatie van Tibetaanse vluchtelingen, zijn bezorgd over de veiligheid van 23 Tibetaanse vluchtelingen, die op doorreis zijn uit Tibet via Nepal en vastgehouden zijn door de Nepalese autoriteiten. De Tibetanen zitten momenteel in hechtenis zitten in Kathmandu, Nepal. De groep van de Tibetanen is niet door de Nepalese autoriteiten overgedragen aan de UNHCR, overeenkomstig de vastgestelde protocollen, en de Chinese ambassade in Kathmandu heeft een brief geschreven, waarin zij eist dat de Tibetanen worden afgegeven in Chinese bewaring voor terugkeer naar Tibet.

De 23 Tibetanen werden tussen 11 en 13 september door de Nepalese politie gearresteerd, nadat ze de grens vanuit Tibet waren overgestoken. Na hun vasthouding werden zij overgebracht naar Kathmandu en overgedragen aan het Departement voor Immigratie (DOI) van Nepal. Ze blijven in bewaring van de DOI. Dit isin strijd met vastgelegde protocollen, die voorschrijven dat Tibetanen die Nepalees grondgebied oversteken, onmiddellijk worden overgedragen aan de VN-vluchtelingenorganisatie (UNHCR) voor de verwerking en verdere doortocht naar India. Onder de groep bevinden zich acht minderjarigen (leeftijden 13 tot 17).

Tsering Jampa, voorzitter van International Campaign for Tibet, zei: “Het inmengen onder bedreiging door de Chinese ambassade in het geval van deze 23 Tibetanen vertegenwoordigt een escalatie in de’ pogingen van China om de bestaande protocollen voor de bescherming van de Tibetaanse vluchtelingen in Nepal te ondermijnen. De gedwongen repatriëring van welk lid van deze deze groep ook, zou in strijd zijn met de verplichtingen van Nepal op grond van het VN Verdrag tegen Marteling, dat het terugsturen verbiedt van personen naar een staat waar sprake is van substantieel gevaar voor marteling. Wij dringen er uitdrukkerlijk op aan dat Nepal deze 23 Tibetanen zonder verder uitstel overdraagt aan de UNHCR. “

De benoeming van een nieuwe Chinese ambassadeur in Kathmandu, Yang Houlan, in juni 2011, werd door sommigen waarnemers en journalisten geïnterpreteerd en in als een signaal van verhoogde aandacht voor de belangen van Peking in Nepal, waarvan de Tibetaanse kwestie de overheersende factor is. De Chinese autoriteiten hebben van de politieke instabiliteit, de opkomst van de maoïsten, en de behoefte aan middelen om de infrastructuur van Nepal te ontwikkelen, gebruik gemaakt om een ongekende invloed te krijgen op de manier waaropKathmandu haar lang bestaande Tibetaanse gemeenschap behandelt. De invloed van Peking op de Nepalese regering, grensbewaking, het justitiële systeem en de civiele samenleving in een tijd van politieke overgang in Nepal betekent dat Tibetanen in Nepal steeds kwetsbaarder worden, gedemoraliseerd raken en risico lopen op arrestatie en repatriëring.

Nepalese functionarissen geven aan dat de zaak van de 23 Tibetanen nu wordt afgehandeld op de hoogste niveaus binnen de Nepalese regering. De Nepalese premier, Dr. Baburam Bhattarai, is op dit moment in New York om deel te nemen aan de 66e zitting van de Algemene Vergadering van de VN.

Volgens lokale bronnen die hen hebben geïnterviewd, lijken alle betreffendeTibetanen legitieme vluchtelingen. De redenen voor hun vlucht, zijn bovendien consistent met de duizenden andere verklaringen van Tibetanen gedurende de afgelopen decennia, waaronder het willen zien van de Dalai Lama.

Op grond van het gevestigde ‘herenakkoord’ [Gentlemen’s Agreement] tussen de Nepalese regering en de UNHCR, moeten Tibetanen, die het Nepalese grondgebied betreden vanuit Tibet, overgedragen worden aan de zorg van de UNHCR en spoedigworden toegestaan om verder te reizen naar India.

Tibetaanse vluchtelingen, die overgebracht zijn naar Kathmandu, worden voorzien van een tijdelijke schuilplaats in het door de UNHCR gefinancierde Tibetan Refugee Transit Center. Tibetanen, die door de UNHCR geregistreerd als “personen van zorg”, komen terecht in een door de Centrale Tibetaanse Administratie beheerd systeem. Via dit systeem worden ze geplaatst in aan hun leeftijd aangepaste zorg- of onderwijsinstellingen, of kloosters in de Tibetaanse nederzettingen in India.

De 23 Tibetanen reisden in twee verschillende groepen uit Tibet en door Nepal. Op 11 september werden twintig van de Tibetanen gearresteerd in Bajura district, in het westen van Nepal, na het oversteken van de grens tussen Tibet en Nepal in Humla district. Vervolgens werden ze overgebracht naar de Department of Immigration in Kathmandu. Drie Tibetanen werden op of rond 13 september gearresteerd in Barabise, in het Sindupalchowk district in Noord-centraal Nepal. Ook zij werden overgebracht naar het Ministerie van Immigratie (afdeling?) in Kathmandu.

In totaal zijn er 18 mannen en vijf vrouwen in de groep; met twee in de 40’er jaren oud, 13 tussen de 18 en 28 jaar, en 8 minderjarigen tussen de leeftijden van 13 en 17.

In de afgelopen vier jaar vertegenwoordigden minderjarigen 15 procent van het totale aantal Tibetanen, die de overtocht via Nepal naar India maakte. Op basis van interviews die ICT, de UNHCT en anderen hebben uitgevoerd door de jaren heen, evenals tal van Tibetaanse bronnen, verlaten jongeren vaak Tibet om zich te verzekeren van een traditionele Tibetaanse opleiding of om toe te treden tot Tibetaanse boeddhistisch kloosters in India. Religieuze beoefening wordt streng gecontroleerd in Tibet, waar sinds maart 2008 de repressie is toegenomen.

Gedwongen terugkeer (refoulement) van Tibetaanse vluchtelingen naar Tibet is een schending van het internationaal recht. Hoewel Nepal geen partij is bij de VN vluchtelingenverdragen, is het land gebonden om de internationale normen in dit verband te volgen. Nepal is partij bij het VN-verdrag tegen Marteling, die de gedwongen terugkeer verbiedt van een vluchteling naar een land, waar er sprake is van een gegronde vrees dat marteling zou kunnen worden toegepast. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gerapporteerd dat “Tibetanen die uit Nepal gerepatrieerd waren, marteling hebben ondergaan, waaronder elektrische schokken, blootstelling aan kou, en ernstige mishandeling, en werden gedwongen om zwaar werk doen.”

Gedwongen terugkeer van Tibetanen naar Tibet is zeldzaam. Drie van hen werden gerepatrieerd in juni 2010 en 18 (zie [1]) werden in 2003 uit hechtenis in Kathmandu genomen en over de grens gezet (hoewel andere gevallen wellicht niet gerapporteerd worden). Deze gevallen hebben geleid tot protest en verontwaardiging bij de VN en nationale regeringen.

Perscontact:
Shiba Degenhart
020 – 330 8265

[1]   Nepalese politie repatrieerde Tibetaanse vluchtelingen naar China

[2]   VN verontrust over gedwongen repatriëring van Tibetanen door Nepal