3 August 2020

Voormalig Tibetaans politiek gevangene Ama Adhe overlijdt

Adhe Tapontsang, een voormalige Tibetaanse politieke gevangene is op 3 augustus 2020 in Dharamsala overleden. Adhe Tapontsang was integraal onderdeel van het verzet tegen de Chinese invasie in Tibet. Haar familieleden vertelden de Tibetaanse media dat ze vreedzaam is overleden.

Adhe Tapontsang werd ook wel “Ama” (moeder) genoemd en is geboren in Nyarong, in de oostelijke provincie in Tibet; Sichuan. In een interview in 2012 vertelde ze dat haar leeftijd 84 was, dat zou betekenen dat ze op 92 jarige leeftijd is gestorven.

Ze groeide op in een religieuze omgeving waar de komst van Chinese troepen de situatie in haar woonplaats compleet veranderde. Ze zag hoe Chinese vliegtuigen Tibetaanse kloosters en huizen bombardeerden en Tibetanen doodden. Ze herinnert zich dat alle besneeuwde bergtoppen rood waren van het bloed en dat de lijken overal lagen verspreid.

Toen ze begon te werken voor het Tibetaanse verzet, sloot ze zich eerst aan bij een vrouwengroep. In 1958 werd ze vastgehouden en gevangen gezet voor 27 jaar. Het eerste jaar zat ze gevangen in Dhartsedo (Chinees: Kangding). Daarna werd ze voor drie jaar verplaatst naar een gevangenis waarvan ze zegt dat die Gothok Gyalgo heet (Chinees: Changshita). We hebben nooit de exacte locatie van de laatste gevangenis kunnen achterhalen. Daarna werd ze nog eens drie jaar naar Dartsedo gebracht voordat ze in Minyak Rangakha (Chinees: Xinduqiao) in Sichuan werd vastgehouden tot haar vrijgelating.

In de gevangenis genaamd Changshita zat ze samen met 300 andere gevangenen, waarvan er slechts vier, waaronder zijzelf, de beproeving van drie jaar hebben overleefd. De rest stierf door honger en mishandeling in de gevangenis. Ze heeft toen gezworen dat als ze ooit haar vrijheid zou herwinnen, ze haar leven zou wijden aan het onder de aandacht brengen van haar dode collega’s en de Tibetaanse strijd.

Ze werd in 1987 vrijgelaten en ontsnapte vervolgens naar India. Sindsdien woonde ze in Dharamsala. Ze werkte daar in het Tibetaans opvangcentrum en reisde ook rond in India en het buitenland om aandacht te vragen voor de benarde situatie van het Tibetaanse volk.

In 1997 schreef ze een boek met de titel “Ama Adhe: The Voice that Remembers: The Heroic Story of a Woman’s Fight to Free Tibet” om de wereld te vertellen over Tibet. In oktober 1997 kwam ze zelfs naar Washington, DC om deel te nemen aan activiteiten die samenvielen met het bezoek van de toenmalige Chinese president Jiang Zemin. Ze sprak voor een bijeenkomst voor het Witte Huis samen met voorzitter van de International Campaign for Tibet Richard Gere.

In een interview met het Tibetan Oral History Project vertelde ze het volgende: “Het gaf me de eerste voldoening dat ik alles aan Zijne Heiligheid [de Dalai Lama] kon vertellen. Al ons lijden in de gevangenis staat omschreven in dat boek. Als ik sterf, zal dat boek blijven staan, toch? Dat is vervulling nummer twee. Daarna reisde ik naar het buitenland. Ik confronteerde Chinezen in Duitsland waar de Chinezen ook spraken en ze accepteerden dat het Mao Zedong was en niet [zij] die erbij betrokken waren. Daarna bezocht ik Denemarken, Nederland, Frankrijk, de Verenigde Staten, Canada, Engeland en Japan. Ik sprak over alle kwellingen die ik had meegemaakt. Toen voelde ik dat, zelfs als ik sterf, dit boek niet kan sterven; ik heb al over alles aan de wereld verteld; ik heb alles aan Zijne Heiligheid gerelateerd en als ik nu sterf, ben ik vervuld.”