28 August 2011

Acht Tibetanen gedood in Kardze: nieuwe fase in protesten in Tibet

Minstens acht Tibetanen werden gisteren in oostelijk Tibet gedood, nadat gewapende politie op een menigte van honderden monniken en burgers schoot. Dit gebeurde volgens betrouwbare bronnen na een incident waarbij monniken waren gearresteerd toen zij hadden geprotesteerd tegen een ‘patriottische onderwijscampagne’, waarbij foto’s van de Dalai Lama op de grond werden gegooid.

De protesten lijken te zijn uitgebroken toen een officieel werkteam aankwam bij het Tongkor-klooster (Chinees: Donggu) 60 kilometers van de stad Kardze (Chinees: Ganzi) in westelijk Sichuan (het Tibetaanse gebied Kham). De Chinese ambtenaren vertelden monniken dat zij de Dalai Lama openlijk moesten veroordelen, en zich moesten verzetten tegen demonstraties tegen het Chinese bestuur. De monniken maakten bezwaar. Volgens één betrouwbaar rapport braken er ‘schermutselingen’ waarop de ambtenaren de kamers van de monniken te begonnen te doorzoeken op foto’s van de Dalai Lama.

Een betrouwbare bron zegt: ‘Op een gegeven moment wierpen sommige ambtenaren foto’s op de grond, van de Dalai Lama en van de tulku van het klooster, Tongkor Shabdrung, die in ballingschap leeft. Twee monniken protesteerden. Tsultrim Tenzin, een monnik van in de zeventig en, Yeshe Nyima, een monnik van eind twintig. Het incident escaleerde toen Tsultrim Tenzin en Yeshe Nyima in hechtenis werden genomen.’

Volgens verschillende Tibetanen met connecties in het gebied kwam de 350-koppige kloostergemeenschap in opstand. Ook burgers sloten zich hierbij aan. Zij riepen op om de gearresteerde monniken van Tongkor vrij te laten. Politie schoot daarop op de protesterende menigte. Daarbij kwamen minstens acht Tibetanen om het leven. Andere monniken raakten gewond en meer dan tien monniken worden vermist. Een niet genoemd aantal ooggetuigen vertelde vandaag aan Radio Free Asia dat zij geloven dat er vijftien mensen zijn gedood en tientallen mensen gewond raakten. Dit zijn grotere aantallen dan die op 4 april werden gemeld. Volgens Radio Free Asia en ICT-bronnen bevonden zich onder de doden drie monniken, Samten 27 jaar, de twintiger Lobsang Rinchen, en Zunde; Onder de burgerslachtoffers waren een 30-jarige man genaamd Phurbu Delek en een jonge jongen. Verder zijn zes vrouwen geïdentificeerd: Sangmo 34 jaar, Tenlo 32 jaar, Tsering Yangzom, Tseyang Kyi 23 jaar, Druklot Tso 34 jaar en Tsering Lhamo. Tenslotte zijn twee monniken ernstig gewond: Nyima en Thubten Gelek.

Aan de Kantonese Afdeling van Radio Free Asia vertelde een bron: ‘Één monnik en zeven Tibetanen zijn gedood. Gisterochtend ging de politie naar enkele Tibetaanse huizen en vroeg hen om niet te rouwen om Tibetanen die tijdens eerdere schermutselingen om het leven waren gekomen. Ook vroeg de politie om geen foto’s van de Dalai Lama te tonen. Toen ontstonden er schermutselingen met de politie. Veel mensen werden geslagen en gearresteerd.’ (Radio Free Asia Tibetan service report, 4 april). Hetzelfde rapport citeerde een Chinese ingezetene die zei dat de onrusten op televisie waren uitgezonden: ‘Het was geen protest. Er werd geslagen en geplunderd, alsof er bandieten aan het werk waren. Van wat ik op televisie zag, was de politie zeer beheerst, ze spraken met hen, adviseerden hen.’

Hoewel het verslag van de Chinese ingezetene niet kon worden bevestigd, rapporteerden de staatsmedia dat er een ‘ordeverstoring’ had plaatsgevonden bij overheidsbureaus in de Tibetaanse Autonome Prefectuur Kardze. Er werd gezegd dat één overheidsambtenaar was ‘aangevallen en ernstig verwond’ en dat de politie ‘waarschuwingsschoten moest lossen om het geweld neer te slaan.’ (Xinhua, 4 april)

In een verklaring van de Chinese autoriteiten was er ‘bewijs’ dat de ‘Dalai-kliek’ tot de recente protesten en rellen in Tibet had opgeroepen. De autoriteiten kozen Kardze als speciaal gebied van politieke bezorgdheid, erop wijzend dat dissidentie in het gebied waarschijnlijk met strenge represailles zal worden beantwoord. De Peoples Daily (Engelstalige versie) verklaarde 2 april: ‘De Kardze Tibetaanse Autonome Prefectuur in de provincie Sichuan wordt door de Dalai-kliek beschouwd als ‘modelgebied’ voor afscheidingsactiviteiten.’

Volgens Tibetaanse bronnen in ballingschap doorzocht gewapende politie de kamers van monniken van het Dege-klooster op foto’s van de Dalai Lama en ander materiaal. Het klooster werd afgesloten en volgens niet bevestigde rapporten, zijn veel monniken van Dege gearresteerd.

In het Drango district (Chinees: Luhuo), Kardze Tibetaanse Autonome Prefectuur, raakten lokale dorpsbewoners en monniken slaags met een het werkteam dat van hen eiste om een geschreven document te ondertekenen waarin zij de Dalai Lama afzwoeren. Meer dan tien monniken werden volgens bronnen geslagen en gearresteerd. Eén Tibetaanse bron in ballingschap met nauwe contacten in het gebied vertelde ICT: ‘Niemand is bereid om de documenten te ondertekenen die de Dalai Lama afzweren. Iedere dwang daartoe kan tot een ander bloedig optreden leiden.’

Volgens het in India gestationeerde Tibetan Center for Human Rights and Democracy werd na een vreedzaam protest in Drango op 24 maart de 18-jarige Tibetaanse monnik Kunga doodgeschoten. Een andere persoon verkeert in kritische toestand. (27 maart, www.tchrd.org).

De protesten in het Tongkor-klooster in Kardze vinden plaats in een politiek klimaat dat getekend wordt door de  harde lijn die sinds voorjaar 2007 gevoerd wordt in de Kardze Tibetaanse Autonome Prefectuur. Deze harde lijn heeft geleid tot wrok en frustratie in de klooster- en burgergemeenschap.

Tibetanen in de Kardze Tibetaanse Autonome Prefectuur (in het Tibetaanse gebied Kham) staan bekend om hun sterke gevoel voor Tibetaanse identiteit en nationalisme; veel Khampa’s waren betrokken bij het verzet tegen de Chinese invasie in 1949-50. Onbuigzame Chinese campagnes tegen de Dalai Lama en het economische beleid, dat hebben geleid tot het verlies van land en levensonderhoud. Ook de winning van mineralen door Chinese goudzoekers heeft diepe wrok in het gebied veroorzaakt. De recente intensivering van beperkingen op religieuze expressie, en de eis om de Dalai Lama af te zweren hebben nog meer frustratie veroorzaakt.

Begin juni 2007 kwam er een officieel ‘werkteam’ aan bij het Kardze-klooster in het Kardze-district, 60 kilometers van Tongkar. De monniken werd gezegd dat het verboden is om foto’s van de Dalai Lama te hebben. Verder werd duidelijk gemaakt dat als zou blijken monniken bij ‘activiteiten van verraad’ betrokken zouden zijn, dat  het klooster zou worden gesloten. De ambtenaren doorzochten daarop het gebouw en namen foto’s van de Dalai Lama in beslag.

In Augustus 2007 werden er tien dagen lang militairen gestationeerd bij het Kardze-klooster en in de lokale stad, volgend op een incident waarbij de woorden ‘volledige onafhankelijkheid’ (Tibetaans: Rang btsan gtsang ma ) op de ingangspoort was geschreven bij een lokaal festivalterrein. (Lees meer : ICT- rapport).

Een artikel in Ganzi Daily van 4 januari 2008, meldde dat het door de afgelegen locatie van het district en de ‘historische redenen’ – een verwijzing naar het Tibetaanse pro-onafhankelijkheidsgevoel en de loyaliteit aan de Dalai Lama – moeilijk was om de openbare orde te handhaven.’ Ganzi, één van 18 districten in de prefectuur, kent sinds 1987 meer politieke gevangennemingen van Tibetanen (55) dan iedere andere provincie buiten de Tibetaanse Autonome Regio (TAR). Dit getal is gebaseerd op beschikbare gegevens van de Congressional-Executive Commission on China (CECC) Political Prisoner Database (PPD). (Party, Gouvernment Launch New Security Program, Patriotic Education, in Tibetan Area, CECC).