17 September 2021

Rapport Europees Parlement over strategie EU-China geeft aanleiding tot bezorgdheid over de vervolging van Tibetanen

Het Europees Parlement heeft vandaag een verslag over een nieuwe EU-China-strategie aangenomen waarin bezorgdheid wordt geuit over berichten over dwangarbeidprogramma’s in Tibet. Daarnaast wordt er opgeroepen tot vrije toegang tot Tibetaanse gebieden voor diplomaten en journalisten, en wordt er kritiek geuit op China’s controle over Tibetaanse  religieuze leiders.

In het verslag, dat op initiatief van Europees Parlementslid Hilde Vautmans tot stand is gekomen, wordt een strategie voorgesteld die op zes pijlers berust. De tweede pijler concentreert zich op “een grotere betrokkenheid bij universele waarden, internationale normen en mensenrechten”. Bij deze pijler zeggen Europarlementariërs dat ze “uiterst bezorgd” zijn over berichten over dwangarbeidprogramma’s in Tibet en roepen ze China op om te voldoen aan zijn verplichtingen onder nationaal en internationaal recht om de mensenrechten te respecteren, inclusief de rechten van etnische groepen in Xinjiang, Tibet en Binnen-Mongolië.

In het verslag wordt de Europese Commissie met name verzocht China te wijzen op haar bezorgdheid over China’s maatregelen voor het aanstellen van religieuze geestelijken (Besluit nr. 15), waardoor de controle van de staat op de selectie van religieuze leiders nog verder toeneemt.

In de afgelopen jaren heeft de Chinese regering dergelijke maatregelen en voorschriften gebruikt om de opvolging van de volgende Dalai Lama te legitimeren en te legaliseren. Echter is dit in strijd met de boeddhistische religieuze traditie en het fundamentele recht van de Tibetaanse boeddhistische gemeenschappen om hun eigen spirituele proces te volgen zonder inmenging van de overheid.

Vincent Metten, directeur EU-beleid van de International Campaign for Tibet, zei: “ICT verwelkomt dit uitgebreide verslag, dat de betrekkingen tussen de EU en China in een breed perspectief benadert. Wij zijn met name verheugd over de ernstige bezorgdheid van de leden van het Europees Parlement over de mensenrechten, en in het bijzonder over de berichten over dwangarbeid die aan Tibetanen wordt opgelegd, en over de inmenging van de Volksrepubliek China in de selectie van religieuze leiders. Dit is een belangrijke boodschap aan China, dat plannen maakt om zich te mengen in de opvolging van de Dalai Lama”.

Sancties en dialoog
De leden onderstrepen ook dat het proces rondom de investeringsovereenkomst tussen de EU en China niet kan worden hervat zolang de Chinese sancties tegen EP-leden en EU-instellingen niet worden opgeheven. De Chinese sancties kwamen tot stand na de EU sancties tegen vier Chinese authoriteiten en een entiteit die  verantwoordelijk zijn voor ernstige mensenrechtenschendingen in de Oeigoerse autonome regio Xinjiang. De Chinese sancties hebben volgens de leden van het Europees Parlement echter geen rechtsgrondslag en zijn een poging om de EU ervan te weerhouden acties tegen mensenrechtenschendingen in China voort te zetten.

De politieke betrekkingen tussen de EU en China zijn sinds de Chinsese sancties verslechterd. Deze verslechterde relatie zou de onwil van China kunnen verklaren om met nieuwe data te komen voor de volgende top EU-China en de jaarlijkse mensenrechtendialoog tussen de EU en China, die voor het laatst plaatsvonden in april 2019 in Brussel, meer dan twee jaar geleden.

Verscheidene ngo’s, waaronder ICT, hebben zich kritisch uitgelaten over deze dialoog, die er tot dusver niet in is geslaagd de mensenrechtensituatie in China te verbeteren en in de loop der jaren van Chinese zijde geleidelijk is afgezwakt (onder meer door de dialoog terug te brengen tot één jaarlijkse ronde in plaats van twee).

ICT en andere NGO’s hebben opgeroepen tot de totstandkoming van een aanvullende dialoog met de Chinese gemeenschap, vrije en onafhankelijke NGO’s, academici en wetgevers om een beter inzicht te krijgen in het Chinese systeem en betere strategieën te ontwikkelen om de vooruitgang op het gebied van de mensenrechten in China te beïnvloeden.

Olympische Spelen
Last but not least herhalen de EP-leden hun oproep, die zij al eerder dit jaar in een resolutie hebben gedaan, aan de leiders van de EU en de EU-lidstaten om uitnodigingen voor de Olympische Winterspelen in Peking in 2022 af te slaan indien de mensenrechtensituatie in China en Hongkong niet verbetert en er geen mensenrechtendialoog/-topontmoeting op hoog niveau tussen de EU en China plaatsvindt met een tastbaar resultaat voorafgaand aan de spelen.

Lees hier het verslag van het Europees Parlement.