27 September 2016

Twee Tibetanen, waaronder een bekende schrijver, opnieuw aangehouden na vrijlating uit de gevangenis

(links) Samdrub, minder dan een maand na zijn vrijlating uit de gevangenis aangehouden
(rechts) Tibetaanse schrijfster Gangkye Drubpa Kyab – die een boek schreef over de protesten in Tibet in 2008 – werd slechts een dag na zijn vrijlating uit de gevangenis aangehouden

De prominente Tibetaanse schrijver Gangkye Drubpa Kyab, onderwijzer van beroep, was uit de gevangenis vrijgelaten en mocht op 16 september (2016) naar huis terug te keren, een jaar voor het einde zijn gevangenisstraf van vijf en een half jaar. De volgende dag werd hij weer opgepakt en zit nu weer vast, aldus de nu in Zwitserland wonende voormalig politieke gevangene en monnik Golok Jigme, als ook andere Tibetaanse bronnen. Golog Jigme meldde ook dat Samdrub op zondag (18 september) weer was aangehouden, minder dan een maand na zijn vrijlating na het uitzitten van vijf jaar gevangenisstraf.

Volgens Golog Jigme zijn beide Tibetanen mogelijk beschuldigd van een of andere politieke activiteit. Het is niet bekend of hen nieuwe aanklachten boven het hoofd hangen. Radio Free Asia meldde, dat na een grote Tibetaanse verwelkoming voor Gangkye Drubpa Kyab na zijn vrijlating, de politie hem weer in hechtenis nam en hem “waarschuwde dat als hij niet zijn gedachten veranderde en de officiële politieke lijn omarmde, hij zou worden terug gegooid in de gevangenis”, aldus een Tibetaanse bron (Radio Free Asia, 23 september 2016). Een tweede lokale bron zei, dat Kyab nu wordt vastgehouden in het gemeentelijke detentiecentrum van Serthar.

Gangkye Drubpa Kyab, 36, een populaire schrijver, werd bij de terugkeer in zijn dorp in Serthar van 16 september verwelkomd met de traditionele sjaals en een afbeelding van de Dalai Lama. De Chinese autoriteiten proberen in toenemende mate om dergelijke uitingen van respect en solidariteit vanuit de gemeenschap, wanneer politieke gevangenen worden vrijgelaten, te verhinderen: soms door mensen ‘s avonds laat vrijte laten, soms met waarschuwingen over de gevolgen van dit soort ceremonies.

Kyab werd voor de eerste keer gearresteerd op 15 februari 2012 en meegenomen naar een detentiecentrum in de gemeente Dartsedo (Kangding), voordat hij werd overgebracht naar de gevangenis. Een Tibetaanse bron vertelde Radio Free Asia hij vijf en een half jaar gevangenisstraf had gekregen voor “het aanzetten tot campagnes voor Tibet” (RFA, 16 september 2016).

Gangye Drubpa Kyab onderwijs ontvangen op twee verschillende scholen in het gebied rondom Serthar, waaronder één gerund door een vooraanstaande Tibetaanse lama, die nu een van de belangrijkste docenten is aan de boeddhistische instituut van Larung Gar in het dorp Serthar.[1] Zijn boek over het lijden dat Tibetanen te verduren hebben gehad en de protesten van 2008 was bekend onder Tibetanen en speelde mee bij zijn gevangenisstraf. PEN China, een officiële partner van PEN International, een wereldwijde vereniging van schrijvers voor vrijheid van meningsuiting en de verdediging van schrijvers, die te maken hebben met repressie, erkennen Gangye Drubpa Kyab als erelid.

Minder is bekend over de aanklachten tegen Samdrub. Samdrub was eerder omstreeks 20 augustus (2016) vrijgelaten uit de gevangenis, maar werd op 18 september opnieuw gearresteerd, aldus de in Dharamsala in India gevestigde Tibetaanse NGO Gu Chu Sum. Hij was sinds 13 juni 2012 in de gevangenis op grond van verdenking van betrokkenheid bij politieke activiteiten, hoewel geen details bekend zijn. Samdrub komt uit de regio Gonchuk in Kardze in Sichuan.

De gevaren voor voormalige politieke gevangenen na vrijlating zijn toegenomen. De overheid heeft het doel deze ex-gedetineerden te controleren en te isoleren, en tot een zichtbaar afschrikmiddel te maken voor andere Tibetanen, die mogelijk eveneens gelijke standpunten willen uitdragen, die niet stroken met de visie van de leiders in Beijing. Doorgaans hebben ex-gedetineerden bij hun vrijlating te maken met diepe gevoelens van angst en vrees, in combinatie met het constante besef te worden geobserveerd en het risico te lopen opnieuw te worden aangehouden. Hun psychisch kwelling wordt vaak versterkt door de wetenschap, dat hun familie en vrienden ook onder druk gezet worden door de autoriteiten. Ze hebben vaak last van ernstige financiële problemen, omdat ze afhankelijk zijn van hun families, vaak zijn ze niet in staat om werk te vinden, door hun status als voormalig politiek gevangene. Monniken en nonnen is het niet toegestaan om terug te keren naar hun klooster. Soms kunnen ze zich geen medische behandeling veroorloven na de ernstige martelingen of jaren van ondervoeding in de gevangenis[2]

Voetnoten:

[1]. Zie ICT verslag van vernielingen en uitzettingen bij het religieuze Larung Gar instituut, 15 september 2016, https://savetibet.nl/nieuws-en-agenda/nieuwsoverzicht/2016/juli-2016/sloop-van-larung-gar-het-klooster-voor-de-wereld-begint-boeddhistische-leraren-manen-tot-kalmte/

[2] ICT-rapport over ‘foltering en straffeloosheid’, https://savetibet.nl/nieuws-en-agenda/nieuwsoverzicht/2015/maart-2015/nieuw-ict-rapport-beschrijft-veelvuldige-martelingen-in-tibet-en-het-klimaat-van-straffeloosheid/