13 September 2018

Muggen doen ook reuzen zwichten: Elke muggenprik is waardevol als het gaat om het aan de kaak stellen van de wandaden van China

“Ooit gedacht dat je als klein individueel wezen geen impact kunt hebben, kijk dan maar eens naar een mug die een mens wil steken!” Aldus de Dalai Lama.

De Dalai Lama tijdens zijn bezoek aan de Tweede Kamer in 2014.

In juli werd schrijfster en artieste Liu Xia vrijgelaten, en dit nadat ze 8 jaar illegaal door de Chinese overheid werd vastgehouden voor haar onverzettelijke steun aan haar echtgenoot, Nobelprijswinnaar Liu Xiaobo. Haar vrijlating was het resultaat van nooit-aflatende wereldwijde publieke druk, van ontelbare mensen die ook vanuit Nederland de Chinese overheid bleven ‘prikken’. Dit in combinatie met een goed gevoerd diplomatiek schaakspel waarbij vooral Duitsland (onder leiding van Angela Merkel) geen kans liet liggen om haar zaak op tafel te leggen bij handels- en andere besprekingen.

Het bezoek van de Dalai Lama op 14 september aan ons land is een goede aanleiding voor extra aandacht en actie rond de nijpende mensenrechtensituatie in China. Dat is hard nodig, want de afgelopen jaren neemt de repressie in China alsmaar toe onder leiding van president en communistische partijleider Xi Jinping. Voor de realisatie van zijn Chinese Droom van de Verjonging van de Chinese Natie rekent hij op een gehoorzame en homogene Chinese bevolking. Alles wat de absolute heerschappij van de communistische partij in vraag kan stellen is strikt verboden. Maar ook voor culturele, religieuze en etnische diversiteit is er geen plaats noch respect. Er is een wijdverspreide onderdrukking aan de gang van etnische minderheden in China, waarbij hun geloofs- en andere vrijheden systematisch met voeten worden getreden.

China werd hier in augustus over aangesproken door het VN-comité tegen rassendiscriminatie. Het comité sprak zich onder meer uit tegen de brede en vage definitie van terrorisme, extremisme en separatisme gehanteerd in de Chinese wet. Met zulke vaag gedefinieerde wetgeving criminaliseert China vreedzame geloofs- en meningsuitingen, en hierbij richt China zich specifiek op etnische minderheden zoals de boeddhistische Tibetanen. Zo kreeg Tashi Wangchuk, een Tibetaanse taalactivist, vijf jaar gevangenisstraf wegens ‘aanzetten tot separatisme’ in mei van dit jaar. Hij wilde een rechtszaak beginnen tegen de lokale Chinese overheid vanwege het gebrek aan Tibetaanse taallessen op school. Hij getuigde over zijn legitieme rechtsgang in een New York Times documentaire. Chinese rechters zagen in de beelden een poging van Tashi Wangchuk om de Chinese overheid in een kwaad daglicht te stellen.

Sinds 2009 staken meer dan honderd Tibetanen zichzelf in brand uit protest tegen China’s opgelegde beleid en hun gebrek aan vrijheden in Tibet.

Het zijn echter niet enkel Tibetanen die moeten vrezen voor het voortbestaan van hun cultuur. De religieuze en etnische identiteit van de Oeigoeren, een moslimvolk van Turkse oorsprong dat voornamelijk leeft in de Chinese provincie Xinjiang, wordt zeer ernstig bedreigd. De bevolking in Xinjiang wordt nauwgezet in de gaten gehouden via een Orwelliaans arsenaal van high-tech surveillance apparatuur. Onder het mom van bestrijding van terrorisme en religieus extremisme, grijpt de Chinese overheid de kleinste uiting van religie of etnische identiteit, zelfs een doodgewone groet of gebed, aan om mensen zonder enig proces vast te zetten in een politiek heropvoedingskamp. Het VN-comité tegen rassendiscriminatie maakt gewag van “tienduizenden tot een miljoen” Oeigoeren en andere moslimminderheden die zo vastgehouden en geïsoleerd worden van de buitenwereld.

Deze binnenlandse nachtmerrie steekt schril af tegen het buitenlands imago dat de economische supermacht China vandaag cultiveert. Het ‘Belt and Road’-initiatief, de Chinese ontwikkelingsstrategie gericht op verbinding en samenwerking die ook Europa enorme rijkdom belooft, wordt gestoeld op de ‘Zijderoute Spirit’ – een spirit van ‘vrede en samenwerking, openheid en inclusie, gezamenlijk leren en gezamenlijk voordeel’. Dit smaakt natuurlijk zuur als je weet dat heel wat van de geplande verbindingsroutes starten en eindigen in Chinese gebieden zoals Xinjiang, waar er geen greintje sprake is van ‘openheid en inclusie’ voor etnische minderheden. Het is meer dan reden genoeg om de Chinese overheid, ook bij het onderhandelen van lucratieve handelsondernemingen, te blijven aanspreken op haar internationale mensenrechtenverplichtingen.

Angela Merkel pleitte met grote vasthoudendheid en betrokkenheid voor de vrijlating van Liu Xia, en leidde een succesvolle Duitse politieke druk die de geijkte mensenrechtenvehikels oversteeg. Dit taaie vasthouden aan mensenrechtendossiers bij alle, ook handels-gerelateerde gesprekken met China behoeft dringend navolging door de Nederlandse politiek. We roepen daarom Nederland op tot blijvende aandacht en actie voor de vrijlating van Tibetaans taalactivist Tashi Wangchuk, voor de honderdduizenden Oeigoeren die vastgehouden worden enkel omdat ze Oeigoer zijn, en in het algemeen voor alle Chinese burgers die afgerekend worden op hun afwijkende meningen of hun anders-zijn.

Muggen zoemen, muggen steken – muggen doen ook reuzen zwichten.

Eduard Nazarski, Directeur Amnesty International Nederland
Tsering Jampa, Directeur International Campaign for Tibet

Lees hier het opiniestuk in de Volkskrant: https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/elke-muggenprik-is-waardevol-als-het-gaat-om-het-aan-de-kaak-stellen-van-de-wandaden-van-china~b0002bec/

Share this

Het laatste nieuws

15 May 2019

Voor de Nederlandse regering bestaat Tibet niet meer. China Notitie rept met geen woord over Tibet.

Lees meer
4 May 2019

Tibet Actie Team in actie voor Tashi Wangchuk op Bevrijdingsfestival

Lees meer