Mega propaganda spektakel opent in een afgesloten Lhasa
Het podium in Lhasa is gereed voor het controversiële Prinses Wencheng mega-drama, dat van start gaat op 1 augustus. Woeser publiceerde dit beeld van een replica Potala op haar blog.
Een vele miljoenen dollar kostend drama over een Chinese prinses wordt vanaf 1 augustus in Lhasa opgevoerd in een poging van de autoriteiten om het aandeel welgestelde toeristen te vergroten en de Chinese propaganda boodschap omtrent het eigendom van Tibet te benadrukken.
Het Princess Wencheng spektakel zal worden opgevoerd met een cast van bijna 600 op een podium van bijna 100 meter lang in een artificieel Potala paleis dat uitkijkt op de echte Potala, de voormalige woning van de Dalai Lama. Het zal worden uitgevoerd op een moment dat Lhasa in staat van militair beleg verkeert met op de daken zichtbaar aanwezige sluipschutters en haar burgers onderworpen worden aan intensief toezicht en ideologische campagnes.
Het drama, dat volgens de Chinese officiële media 180 keer per jaar zal worden opgevoerd, is een van overheidswege geschreven verhaal waarin de Chinezen, belichaamd door Prinses Wencheng uit de 7de eeuw, Tibetanen beschaven en harmonie te brengen naar Tibet.
De toonaangevende Tibetaanse schrijver en blogger Woeser, die beelden van de nieuwe nep Potala op haar blog poste, zei: In werkelijkheid is dit een project om de geschiedenis te herschrijven, het historische geheugen en de cultuur van een volk uit te wissen. […] Dit is een win-win project, dat zowel geld kan opleveren en een hulpmiddel kan zijn voor het hersenspoelen van mensen met propaganda. (Geplaatst op Woeser’s blog: Invisible Tibet, van 20 juli). Volgens Woeser verklaarden de officiële media dat in totaal meer dan 120 miljoen dollar was geïnvesteerd in het project.
Het omstreden prinses Wencheng drama opent temidden van een toeristische hoogconjunctuur in Tibet. Vooral sinds de komst van de spoorweg in 2006, die Tibet met China verbindt, is Lhasa de belangrijkste focus. Terwijl het aantal zelfverbrandingen door Tibetanen de 120 overstijgt, hetgeen de diepe verontrusting bij Tibetanen door de Chinese onderdrukking weergeeft, zijn de Chinese autoriteiten van plan Tibet te positioneren als een exotische, Shangri La bestemming.
Het Princess Wencheng drama is onderdeel van China’s ambitieuze plannen om grote aantallen Chinese en internationale toeristen naar door de staat gecontroleerde landschappelijke bezienswaardigheden en culturele iconen van Tibet te brengen, om hen vervolgens een door de overheid in elkaar gedraaid draaiboek voor te schotelen, dat door staatsopgeleide gidsen wordt opgediend. Het is onduidelijk of de dialoog in het Tibetaans of Chinees zal zijn, en de aantallen Tibetanen en Chinezen in de cast en het productie-team zijn ook niet bekend.
Volgens de nieuwe in de staatsmedia gepubliceerde statistieken reisden in de eerste zes maanden van dit jaar 3,43 miljoen toeristen naar de Tibetaanse Autonome Regio, een stijging van 21,8 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Meer dan 95 procent van de toeristen in Tibet zijn Chinees (China Daily, Tibet rapporteert sterke stijging van het aantal toeristen). De Chinese autoriteiten zijn van plan om in 2015 jaarlijks 15 miljoen binnenlandse toeristen naar het centrum van Tibet te trekken (China Daily, Tibet ontvangt record aantal toeristen).
De Chinese prinses Wencheng Gongzhu reisde in de 7de eeuw naar Tibet om een van de vijf vrouwen te worden van de Tibetaanse keizer Songtsen Gampo, die het boeddhisme in Tibet introduceerde. Prinses Wencheng bracht een bruidsschat van kostbare boeddhistische geschenken naar Lhasa, met name het Jowo Rinpoche standbeeld. Het verhaal van prinses Wencheng’s huwelijk met Songtsen Gampo (die had ook een Nepalese vrouw, Bhrikuti Devi, had, die hij vóór Wencheng trouwde) is in China sinds 1950 als basis voor tal van liederen, opera’s, films en schilderijen gebruikt. Volgens Tibetologist Robert Barnett, Haar verhaal wordt in het moderne China van officiele zijde gebruikt om de Sino-Tibetaanse relatie te beschrijven. De meeste, zo niet alle van deze culturele producties worden door de staat gesponsord (‘Lhasa: Straten met Herinneringen van Robert Barnett, Columbia University Press, 2010).
Volgens de in Beijing wonende Tibetaanse schrijfster Woeser organiseerden partijkaders onlangs het eerste Symposium over Princess Wencheng in Lhasa, waarin ambtenaren voorstellen indienden voor de bouw van Prinses Wencheng thema-tuinen en toneelstukken. Academici, kunstenaars en journalisten werden uitgenodigd op het symposium om te bespreken hoe de historische referentie van prinses Wencheng’s verhaal gebruikt kan worden voor het bevorderen van nationale eenheid tussen Han en Tibetanen (Woeser’s blog: Invisible Tibet, van 20 juli).
Gabriel Lafitte, een Australische geleerde die de dynamiek achter de toeristische boom in Tibet heeft onderzocht, zei: Om dit spektakel in Lhasa op te voeren is een door Tibetanen gekoesterd verhaal binnenste buiten gekeerd. De discrepantie tussen de boodschap van China als welwillende beschaver en de dagelijkse ervaring van de onder de loop van een geweer levende Tibetanen in Lhasa, is in schril contrast. De enscenering van de verplichte harmonie tussen Tibetanen en Han is een belangrijke investeringen in natievorming, volledig geënsceneerd door de centrale leiding in Peking”. (Gabriel Lafitte’s blog is te zien op www.rukor.org).
Vijftien jaar nadat het negende TAR Vijf jaren Plan toerisme aangekondigde als een industriele pijler, is Lhasa omgetoverd tot een belangrijke toeristische bestemming. Analisten melden dat een groot deel van de inkomsten uit het toerisme de regio verlaat en naar China terugvloeit. [1] De dramatische toename van het toerisme sinds de opening van de spoorlijn is met name acuut op historische culturele plaatsen in Lhasa, zoals het Potala Paleis, de Jokhang tempel in de Barkhor gebied, en het voormalige zomerpaleis van de Dalai Lama, de Norbulingka. Deze sites hebben ook een diepere betekenis voor het Tibetaanse volk vanwege hun verbinding met de Dalai Lama en het Tibet van voor de Chinezen invasie – de Potala, aangelegd door de vijfde Dalai Lama, was het politieke en religieuze centrum van de Tibetaanse theocratie. Tibetaanse schrijfster Woeser heeft het beschreven als de “ziel van een volk”. Het podium voor de nieuwe Princess Wencheng productie is gebouwd in een artificieel Potala Paleis, gebouwd aan de overkant de rivier van het oorspronkelijke gebouw, gepositioneerd naar het noorden in de richting van de Dalai Lama’s voormalige woning.
Tsering Jampa, executive director van International Campaign for Tibet, stelt: Ongeacht de manier waarop toeristen tegen een mega-productie van deze schaal aankijken, als de prinses Wencheng opera wordt gebruikt om de Tibetaanse geschiedenis en erfgoed te ontfutselen en te herschrijven overeenkomstig de politieke behoeften van de huidige Chinese machthebbers, zal het Tibetaanse volk dit op geen enkele wijze goedkeuren. Tibetanen zijn bekend met het verhaal van Gyasa Bhelsa, de opera over de Chinese en Nepalese prinsessen die de huwelijkse allianties tussen Tibet en haar twee naburige koninkrijken beschrijft.
Terwijl de Chinese autoriteiten Tibet proberen te slijten als een toeristische bestemming gebaseerd op de spirituele attracties van haar boeddhistische cultuur en landschap, scherpt Peking haar controle over Tibetaanse religieuze uitdrukkingen en praktijk aan. Het Tibetaans boeddhisme is een integraal onderdeel van de Tibetaanse identiteit en Tibetaans nationalisme, en wordt daarom gezien als een potentiële bedreiging voor het gezag van de staat en de ‘eenheid’ van de Volksrepubliek China. Vercommercialisering van de Tibetaanse cultuur door de autoriteiten en de promotie van het verfijnde Tibet valt samen met een trend naar toenemende onderdrukking van de Tibetaanse culturele identiteit en een hardhandig optreden van ongekende diepgang en reikwijdte.
China’s nieuwe nationale toerisme wet, die in werking treedt op 1 oktober 2013, weerspiegelt deze ontwikkeling en maakt bijna geen melding van de ontvangende bevolkingsgroepen. In de toerisme wet worden zij niet omschreven als mensen, maar als plaatsen. Artikel 41 bepaalt dat gidsen de de gewoonten en religieuze overtuigingen respecteren, niet van de lokale Tibetanen, maar van de toeristen (Rukor, Engineering Tibet).
Volgens de Lhasa Evening News van 22 juli was er op 20 juli een proef opvoering van het Prinses Wencheng drama voor de opening op 1 augustus in Lhasa. De Lhasa Evening News kondigde aan dat het drama ongeveer hetzelfde verhaal heeft als een eerdere opvoering in het Beijing National Grand Theater, en dat de ticketprijzen variëren van meer dan honderd yuan (10 euro) tot meer dan duizend yuan (100 euro), wat aangeeft dat de autoriteiten de rijkere toeristen proberen aan te trekken.
* ICT publiceert in september een belangrijk nieuw rapport over het toerisme in Tibet. Vroegtijdige exemplaren zullen voorafgaand aan de publicatie beschikbaar voor de pers.
[1] Ontwikkelingseconoom Andrew Fischer schreef in 2005: Het merendeel van de toeristen dat een bezoek brengt aan de TAR zijn Chinese onderdanen en ze verblijven meestal in hotels, die in Chinese handen zijn en door Chinezen beheerd worden. Deze bevinden zich aan de westzijde van Lhasa, dicht bij een overvloedig aanbod van Chinese restaurants en entertainment centers, compleet met Chinese bordelen en Chinese sekswerkers, die uiteraard ook de daar gestationeerd militairen en de kaders bedienen. Het is waarschijnlijk dat een groot deel van de inkomsten die dergelijke toerisme genereert via dergelijke locaties wordt gekanaliseerd en uiteindelijk helemaal uit de provincie wegvloeit. Onder dergelijke omstandigheden zal de toeristische sector het moeilijk hebben om als zelfvoorzienende pijler van de industrie te functioneren die kapitaal en winsten in de TAR opbouwt, in plaats van te fungeren de zoveelste afvoer waaruit inkomende middelen uit de provincie wegvloeien, bijna net zo snel als ze binnenkomen. (State Growth and Social Exclusion in Tibet, Andrew Fischer, NIAS Press, 2005, geciteerd in het ICT-rapport ‘Tracking the Steel Dragon).