13 January 2021

Maatschappelijke organisaties roepen op tot opnemen mensenrechten waarborgen in investeringsverdrag EU- China

Een coalitie van 36 maatschappelijke organisaties (CSO’s), waaronder de International Campaign for Tibet, roept het Europees Parlement om afdwingbare mensenrechtenclausules in het  investeringsverdrag met China op te nemen.

In de gezamenlijke brief drukken de maatschappelijke organisaties ‘grote bezorgdheid’ uit over het weglaten van een mensenrechtenclausule in de discussie over de overeenkomst en de uiteindelijke tekst van de EU-China Comprehensive Agreement on Investment (CAI). Zij stellen dat de omissie: “een signaal geeft dat de Europese Unie aanstuurt op nauwere samenwerking [met China] ongeacht de omvang en ernst van de mensenrechtenschendingen door de Chinese Communistische Partij, zelfs wanneer Peking internationale verdragen schendt en weigert om internationaal toezicht op de mensenrechtensituatie toe te staan.”

De brief is gericht aan de voorzitter van de Europese Commissie, mevrouw Ursula von der Leyen; de voorzitter van de Europese Raad, de heer Charles Michel; de commissaris voor Handel, de heer Valdis Dombrovskis; de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, de heer Josep Borrell; de voorzitter van het Europees Parlement, de heer David Sassoli; en leden van het Europees Parlement. Verwijzend naar zowel het groeiende bewijs van dwangarbeid als verschillende resoluties van het Europees Parlement over dwangarbeid in Tibet en Xinjiang, concluderen de maatschappelijke organisaties dat: “Het is daarom duidelijk dat de Europese Unie zowel een verdragsverplichting als een morele plicht heeft om bij haar onderhandelingen met de Volksrepubliek China vast te houden aan haar grondbeginselen van democratie, rechtsregels en de universaliteit van mensenrechten. Dit is niet alleen een verplichting voor de mensen die het slachtoffer zijn van onderdrukking en grove mensenrechtenschendingen, maar ook om de internationale, op regels gebaseerde orde hoog te houden.”

Ze doen de volgende aanbevelingen: “We roepen de Europese Unie en haar instellingen op om ervoor te zorgen dat China de belangrijkste mensenrechtenverdragen ratificeert alvorens de overeenkomst aan te gaan, met name het ICCPR en de kernverdragen van de ILO. De overeenkomst moet ook een mensenrechtenclausule bevatten. Dit moet worden ingevoerd via een hoofdstuk over handel en duurzame ontwikkeling dat bindende taal gebruikt en voorziet in effectieve handhavingsmechanismen in geval van schending, de oprichting van een interne EU-adviesgroep en effectieve monitoring- en klachtenmechanismen inzake mensenrechten die door de getroffenen bevolkingsgroepen en ngo’s die de mensenrechten verdedigen kunnen worden aangegrepen..

Dit moet ertoe bijdragen dat de overeenkomst wordt uitgevoerd in overeenstemming met de internationale mensenrechtenwetgeving. Met het oog op transparantie en participatief proces, dringen we er bij de Europese instellingen op aan om in het verdere onderhandelingsproces maximale transparantie aan te houden, zodat een goed en geïnformeerd publiek en parlementair debat mogelijk is.”

HANDTEKENINGEN:

Anti-Slavery International – Campagne voor Oeigoeren – Centrum voor arbeidsrechten in Albanië – China Aid Association – Chinese mensenrechtenverdedigers – Christelijke solidariteit wereldwijd – Schone kleren Campagne Europese Coalitie – EVV Europese Vakvereniging / Confédération Européenne des Syndicats – Europees Waardencentrum voor Veiligheidsbeleid – Eerlijke actie – Federazione italiana Diritti Umani – Gender Alliance for Development Center – Albanië – Wereldwijd Comité voor de rechtsstaat “Marco Pannella” – Hong Kong Global Connect – Hong Kong Watch – Human Rights Foundation – Human Rights in China – ICNA Council for Social Justice – Ilham Tohti Initiative – IndustriAll Europe – International Campaign for Tibet – International Federation for Human Rights – International Service for Human Rights – International Trade Union Confederation – Montreal Institute for Genocide and Human Rights Studies – Geen zaken met genocide – Geweldloos radicaal Party, Transnational Transparty – Safeguard Defende rs – Society for Threatened Peoples – SÜDWIND – Institut für Ökonomie und Ökumene – The Rights Practice – Uyghur Association of Victoria, Australië – Uyghur Centre for Human Rights and Democracy – Uyghur Human Rights Project – Unrepresented Nations and Peoples Organization – World Uyghur Congress

Lees hier de volledige gezamenlijke oproep: https://www.savetibet.eu/wp-content/uploads/2021.01.13-Joint-Appeal-CAI.pdf.

Achtergrond

Het handels- en investeringsbeleid van de EU kan niet los worden gezien van het bredere kader van de handhaving en bevordering van mensenrechten, zoals de Europese Commissie onlangs heeft geprobeerd te bevestigen. De oprichtingsverdragen van de EU verplichten de EU haar beleid te ontwerpen om de mensenrechten en de rechtsstaat te bevorderen en te consolideren, ook in haar betrekkingen met de rest van de wereld.

In tegenstelling tot wat we tijdens de kerstvakantie hebben gezien, mag deze overeenkomst niet worden gesloten zonder een dringend transparant en openbaar debat, te beginnen bij het Europees Parlement dat zich duidelijk en herhaaldelijk over deze kwestie heeft uitgesproken. De toenemende reeks bewijzen van het gebruik van dwangarbeid in de Volksrepubliek China, de weigering van toegang aan onafhankelijke internationale waarnemers en de groeiende bezorgdheid binnen het bedrijfsleven over de mogelijkheid van effectieve due diligence-procedures om hun respect voor maatschappelijk verantwoord ondernemen te waarborgen normen, zijn duidelijke indicatoren voor de noodzaak om sterke en afdwingbare bepalingen in de overeenkomst op te nemen, vooral omdat de duurzaamheidseffectbeoordeling van november 2017, in opdracht van de Europese Commissie, zelf getuigt van het feit dat de eerbiediging van sociale, economische en mensenrechten onder de overeenkomst zal grotendeels afhangen van het nationale juridische kader van partners.

In zijn resolutie van 17 december 2020 herhaalde het Europees Parlement met een overweldigende meerderheid zijn krachtige veroordeling na nieuwe rapporten over het gebruik van dwangarbeid en de situatie van de Oeigoeren in de Oeigoerse Autonome Regio Xinjiang. In oktober 2020 uitten verschillende leden van het Europees Parlement ook hun bezorgdheid over een rapport waarin het grootschalige programma van dwangarbeid in de Tibetaanse Autonome Regio werd onthuld, waarbij al meer dan een half miljoen Tibetanen op het platteland werden gedwongen hun land te verlaten en naar militaire trainingscentra te gaan.

In dit licht kunnen de bewoordingen waaraan de Volksrepubliek China zich naar verluidt zou hebben gecommitteerd in het principe dat eind december werd bereikt met betrekking tot de ratificatie en implementatie van internationale arbeidsnormen, niet volstaan.

China’s groeiende minachting voor internationale normen en overeenkomsten is opnieuw aangetoond onmiddellijk na het principeakkoord met de EU, met de arrestatie van meer dan 50 pro-democratische figuren in Hong Kong onder de nationale veiligheidswet, opgelegd in een flagrante schending van de internationale overeenkomsten in het kader van de Chinees-Britse gezamenlijke verklaring.