28 augustus 2011

‘Blij een EU paspoort te hebben’

12 augustus 2008

Stewart Watters

Het relaas van een werknemer van ICT die tijdens het hoogtepunt van de protesten in Tibet dit jaar in Beijing was om diplomaten te briefen.

Stewart Watters is Director Government Relations bij International Campaign for Tibet – Europe. Terwijl in maart dit jaar de ogen over de hele wereld op Tibet gericht waren vanwege het hardhandig neerslaan van protesten, bezocht hij Beijing waar hij met EU Policy Director Vincent Metten Europese diplomaten informeerde over de situatie in Tibet.

16 maart 2008, terwijl de onrust zich verspreidde over het Tibetaanse Plateau, stapten mijn collega Vincent Metten en ik op een vliegtuig naar Beijing. Het was onze taak om de Europese ambassades in Beijing op de hoogte te houden van de ontwikkelingen in Tibet. Er waren berichten over protesten in een groeiend aantal plaatsen, waaraan alle lagen van de Tibetaanse gemeenschap meededen.

Eerder die week, op 12 maart, sprak ik een verklaring uit bij de VN Mensenrechtenraad in Geneve waarin ik de Chinese regering opriep om terughoudend te reageren op de vreedzame protesten van monniken uit Lhasa, die volgden op 10 maart, de gedenkdag van Dalai Lama’s ontsnapping uit Tibet. Vrijdagmorgen 14 maart druppelden de eerste rapporten bij de ICT-kantoren binnen over geweldsuitbraken in Lhasa en aan het einde van die dag wisten we dat Chinese militaire voertuigen in de straten van de hoofdstad reden en dat er slachtoffers waren aan zowel Chinese als Tibetaanse kant. Met een ongemakkelijk gevoel verliet ik zondagmiddag mijn appartement op weg naar Schiphol.

Toen ik in Beijing aankwam was er nauwelijks tijd om een douche te nemen voor mijn eerste bijeenkomst. In drie dagen brieften we het personeel van vrijwel iedere Europese ambassade in Beijing over de mensenrechtensituatie in Tibet. De spanning was te snijden. We probeerden de snel binnenkomende nieuwe berichten uit Tibet bij te houden en te interpreteren. In het hotel trachtten we op de hoogte te blijven via de berichtgeving van CNN en de BBC, maar de Chinese censoren voorkwamen dat. Het enige dat overbleef waren een zwart scherm en onze gedachten.

De herinnering die me het meest is bijgebleven is de vroege taxirit die Vincent en ik maakten naar het futuristische Stadion ‘het Vogelnest’. We ervoeren geen Olympische gedachte maar eerder dreiging omdat zwarte geblindeerde auto’s onze taxi volgden. Als straks de Olympische Spelen beginnen, zal ik denken aan hoe kwetsbaar ik me op dat moment voelde en ook aan alle mensen in China die dagelijks hun leven riskeren voor een beter China, maar niet de bescherming hebben van een EU-paspoort.