7 January 2014

Een 'doodsteek voor de democratie': Spaanse advocaten betwisten nieuwe regels door Chinese druk, die Tibet rechtszaken kunnen stuiten

  • De Chinese regering heeft haar goedkeuring uitgesproken over stappen van de Spaanse autoriteiten vorige week om een baanbrekende Tibet rechtszaak, waarin arrestatiebevelen tegen de Chinese leiders waren uitgevaardigd, te stuiten. 
  • Spaanse krant El Pais, die bronnen bij het Spaanse ministerie van Justitie aanhaalde, meldde op 15 december dat de leiding in Madrid van plan was stappen te ondernemen om de bevoegdheden van de Spaanse justitie om mensenrechtenschendingen te onderzoeken op grond van het principe van universele jurisdictie te beperken, nadat Spaanse rechters arrestatiebevelen tegen vijf Chinese leiders voor hun beleid in Tibet hadden uitgevaardigd (ICT rapport, Tibet rechtszaken: update na baanbrekende uitspraak van de Spaanse rechter). Een volledige vertaling in het Engels van het artikel in El Pais is hieronder weergegeven.
  • Een vorige week naar Spanje gestuurde Chinese delegatie om haar afkeuring over de Spaanse rechterlijke bevelen naar voren te brengen, werd voorgezeten door een ambtenaar, die de campagne leidde om Tibetaanse dorpelingen te dwingen Chinese vlaggen te hijsen leidde, hetgeen aanleiding was voor protesten en een gewelddadige politieoptreden.

El Pais meldde dat de Spaanse regering een verdere hervorming van de Spaanse wet beraamt, die al in januari zouden kunnen beginnen, om verdere toepassing van universele jurisdictie te bepreken onder directe verwijzing naar de Chinese rechtszaken en de bilaterale belangen tussen de twee landen. Het zou er toe kunnen leiden dat de Spaanse regering redenen van “algemeen belang” inroept om rechters te verhinderen in het buitenland gepleegde misdaden van genocide te onderzoeken, hoewel het principe van universele jurisdictie een erkenning is, dat mensenrechtenschendingen en misdaden tegen de menselijkheid nationale grenzen en de nationaliteit van de slachtoffers overstijgen.

Dit volgt op recente ontwikkelingen vorige maand, waarin drie rechters van het hof van beroep van het Spaanse Nationale Hof arrestatiebevelen uitvaardigden tegen vijf Chinese leiders, onder wie de voormalige president en partijsecretaris Jiang Zemin, voor hun beleid in Tibet, en eerder op 9 oktober, toen Hu Jintao door de Spaanse rechter werd aangeklaagd voor genocide in Tibet.

El Pais meldde dat de voorgestelde wijzigingen “Een kwestie is van het nog verder opschroeven van de vereisten, bijvoorbeeld dat het slachtoffer Spaans was ten tijde van de misdaad en niet die nationaliteit later verwierf, zoals in het geval van de Tibetaan Thubten Wangchen, mede-aanklager in de rechtszaak tegen de hooggeplaatste Chinese ambtenaren. Om eventuele mazen in de wetgeving te voorkomen, kan de nieuwe wet zelfs eisen, zoals in Italië, dat het slachtoffer de Spaanse nationaliteit had gedurende ten minste twee jaar voorafgaand aan het plegen van het misdrijf.cheiding der machten in een democratie (recht en staat), door voor te stellen dat de regering beslist welke gevallen kan worden aangenomen of niet […] De regering wil zich tot eiser, aanklager en rechter maken en dat is hoe de democratie eindigt.”
De Chinese woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Hua Chunying, zei maandag (16 december) dat de Chinese regering zich “bewust” was van de in El Pais gepubliceerde informatie, waarbij hij aangaf dat er overleg was geweest tussen de Spaanse regering en Peking. Hua Chunying zei dat de Chinese leiders “geloofden en hoopten dat de Spaanse regering deze kwestie adequaat zou afhandelen.” (El Confidencial, China confía en que España “resuelva apropiadamente” causa contra exlíderes).
“Spaanse advocaten en internationale experts hebben de ontwikkeling in sterke bewoordingen veroordeeld, waarbij één van de hoofdstrafpleiters in de zaak, prof. dr. Manuel Olle Sese, stelde dat dit “een doodsteek zou zijn voor de scheiding der machten in een democratie (recht en staat), door voor te stellen dat de regering beslist welke gevallen kan worden aangenomen of niet […] De regering wil zich tot eiser, aanklager en rechter maken en dat is hoe de democratie eindigt.”
De Chinese woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Hua Chunying, zei maandag (16 december) dat de Chinese regering zich “bewust” was van de in El Pais gepubliceerde informatie, waarbij hij aangaf dat er overleg was geweest tussen de Spaanse regering en Peking. Hua Chunying zei dat de Chinese leiders “geloofden en hoopten dat de Spaanse regering deze kwestie adequaat zou afhandelen.” (El Confidencial, China confía en que España “resuelva apropiadamente” causa contra exlíderes).

El Pais artikel meldde dat een vorige week naar Spanje gestuurde Chinese delegatie hun sterke afkeuring over het Tibet rechtszaken naar voren had gebracht. De delegatie werd geleid door Wu Jingjie, plaatsvervanger van het Nationale Volkscongres en vice-secretaris van de Tibetaanse Autonome Regio, een hoge ambtenaar betrokken bij een politieke campagne in Nagchu (Chinees: Naqu) om loyaliteit af te dwingen aan de Chinese Communistische Partij. De campagne omvatte pogingen om Tibetanen te dwingen de Chinese vlag op hun huizen te hijsen. De verscherpte campagne leidde tot onrust, en de dramatische escalatie in de aanwezigheid van troepen en de mishandeling en aanhouding van Tibetanen (ICT rapport, Nieuwe beelden van de verdieping hardhandig optreden in Nagchu, Tibet en Congressional-Executive Commission on China).

Volgens El Pais uitte de delegatie onder leiding van Wu Jingjie in een ontmoeting met de Spaanse regering “haar ‘verbijstering’ en ‘onbegrip’ over de door Spanje begonnen procedure aangaande genocide in Tibet, dat Peking Chinees grondgebied beschouwt, en maakten duidelijk dat ze een ‘politieke oplossing’ van de Spaanse regering verwachtten”.

De in Spanje aan de macht zijnde conservatieve partij onder leiding van Mariano Rajoy heeft een absolute meerderheid en zou in theorie de nieuwe maatregel kunnen aannemen zonder de hulp van stemmen van de socialistische oppositie. De El Pais artikel merkt op dat de Spaanse regering zeer bezorgd is over de reactie van de Chinese autoriteiten op de beslissing van de rechtbank om arrestatiebevelen tegen de Chinese leiders uit te vaardigen. Er is nog geen datum gezet voor president Mariano Rajoy’s bezoek aan China om de economische betrekkingen opnieuw te lanceren, dat gepland was voor september vorig jaar, maar werd toen opgeschort.

Een volledige vertaling van de El Pais artikel in het Engels door de CAT Spaanse Comite Tibet volgt hieronder.
El País: 15 december 2013
  • De regering is van plan om de wet te veranderen om de rechtszaken tegen het Chinese te ontkrachten
  • De reikwijdte van universele jurisdictie zal voor de tweede keer worden beperkt
  • De regering wil een vetorecht hebben in gevallen van internationale jurisdictie 
De Spaanse regering is van plan universele jurisdictie te hervormen om de crisis te ontzenuwen, die vorige maand met China uitbarstte nadat de Audiencia Nacional arrestatiebevelen had uitgevaardigd voor vijf hooggeplaatste Beijing ambtenaren, waaronder de voormalige president Jiang Zemin en oud-premier Li Peng, op beschuldiging van genocide tegen het Tibetaanse volk. Volgens overheidsbronnen zal het Spaanse ministerie van Justitie in januari wetswijzigingen in de gerechtelijke procedure voorleggen, met daarin aanzienlijke wijziging van artikel 23, welke de Spaanse rechter de bevoegd verleent om, onder andere, genocide en misdaden tegen de menselijkheid te berechten, wanneer “de verdachte zich op Spaanse bodem bevindt, de slachtoffers de Spaanse nationaliteit hebben, of wanneer er een verbindende schakel is met Spanje”, en dezelfde misdaden niet vervolgd zijn in het land zelf.

Deze voorwaarden werden in 2009 ingevoerd na protesten van Israël tegen de beslissing van de Audiencia Nacional om voormalige Israëlische minister van Defensie Benjamin Ben-Eliezer te berechten voor het doden van burgers in Gaza in 2002. Het kabinet is van mening dat de hervorming onvoldoende is geweest en nieuwe en ongewenste diplomatieke conflicten niet heeft verhinderd.

Nu is het een kwestie van het nog verder aandraaien van de schroeven door bijvoorbeeld te eisen, dat het slachtoffer Spaans was toen die slachtoffer werd van de misdaad, en deze nationaliteit niet later heeft verworven, zoals in het geval van de Tibetaan Thubten Wangchen, mede-aanklager in de rechtszaak tegen de hooggeplaatste Chinese ambtenaren. Om eventuele mazen in de wetgeving te voorkomen, kan de nieuwe wet zelfs eisen, dat, net als in Italië, het slachtoffer gedurende ten minste twee jaar voorafgaand aan het gepleegde misdrijf de Spaanse nationaliteit had.

Dit zal niet het enige obstakel voor zaken van universele jurisdictie. Beroep op het argument dat genocide een misdaad van het internationaal recht is en niet een private overtreding, bestudeert het Spaanse ministerie van Justitie manieren om het uitsluitend aan de officier van justitie over te laten of een dergelijke procedure opgestart wordt, althans in gevallen waarin er geen Spaanse slachtoffers zijn.

Daarnaast is de regering van plan om een mechanisme van politieke controle, zoals reeds bestaat met betrekking tot uitlevering te introduceren. De passieve uitleveringswet laat het aan het kabinet over om iemand, die beschuldigd wordt van een misdaad en wiens uitlevering door de rechter is toegestaan, uit te leveren, “op basis van het beginsel van wederkerigheid, soevereiniteit, veiligheid, openbare orde en andere belangen van Spanje”. Met andere woorden, de overheid kan om redenen van “algemeen belang” voorkomen dat de Spaanse rechters onderzoek doen naar misdaden van in het buitenland begane genocide.

De achterliggende redenering is dat het bestaan ??van het Internationaal Strafhof (ICC), het voor de Spaanse rechter overbodig maakt om deze misdaden te onderzoeken. Het enige probleem is dat de Verenigde Staten, Rusland en China de jurisdictie van het Internationaal Strafhof niet aanvaarden.

Hoewel het enkele maanden zal duren voor de nieuwe door de regering voorgestelde wet in werking treedt, zal dit, wanneer het in werking treedt, de rechtszaak tegen hooggeplaatste Chinese ambtenaren ontkrachten, omdat volgens gerechtelijke bronnen, hervormingen van het strafrecht die in het voordeel zijn van de verdachte met terugwerkende kracht wordt toegepast.

De Spaanse regering is zeer bezorgd over de irritatie die het onderzoek door de Audiencia Nacional heeft veroorzaakt bij de autoriteiten in Beijing. Er is nog geen datum vastgesteld voor president Mariano Rajoy’s bezoek aan China om de economische betrekkingen opnieuw op het spoor te zetten. Het bezoek was voor september vorig jaar gepland, maar werd op het laatste moment opgeschort. 

Na Frankrijk, is China de op een na grootste buitenlandse houder van Spaanse schuld, met 20 %, ongeveer 80 miljard euro, een groeiend aantal toeristen (177.000 in 2012, 55% meer dan in 2011) en een belangrijke commerciële partner (21.4 miljard in 2012, maar met een groot tekort aan Spaanse kant). Zo’n 600 Spaanse bedrijven hebben zich in China gevestigd en het aantal groeit. Vorige week maakte de Banco Santander bekend dat zij een aandeel van 8% in de Bank of Shanghai hebben gekocht. 
De regering vreest dat Peking economische represailles tegen Spanje zal nemen als het doorgaat met de zaak tegen Chinese ambtenaren, zoals is gebeurd met Noorwegen na dat land verleende de Nobelprijs voor de Vrede aan dissident Liu Xiaobo..
Afgelopen donderdag had een delegatie van de Chinese People’s Nationale Vergadering een ontmoeting met leden van de Commissie Buitenlandse Zaken van het Spaanse Congres. In de vergadering achter gesloten deuren uitten de Chinezen hun ‘verwarring’ en ‘onbegrip’ over de door Spanje ingezette procedure voor de genocide in Tibet, dat Peking beschouwt Chinees grondgebied, en ze maakten duidelijk dat ze een “politieke oplossing” van de Spaanse regering verwachtten.
Share this

Het laatste nieuws

15 May 2019

Voor de Nederlandse regering bestaat Tibet niet meer. China Notitie rept met geen woord over Tibet.

Lees meer
4 May 2019

Tibet Actie Team in actie voor Tashi Wangchuk op Bevrijdingsfestival

Lees meer